Bezm ile Rezm Arasında: Taşlıcalı Yahyâ Beyin Poetikası

İyi bir sipahi olmanın yanı sıra iyi de bir şair olan ve sâhib-i seyf ü kalem sifatına layık görülen Yahyâ Bey; divanında ve mesnevilerinde söze, şiire, Şaire ve sanata dair görüşlerini ifade etmiştir. Bunu genel olarak kendi şiirleri ve şairliği üzerinden yapan şairin bu ifadeleri birer fahriye olmaktan çok daha ötedir. Yahyâ Beyin şiir, şair ve sanat üzerine yaptığı değerlendirmeler onun ideal şiir ve ideal şair anlayışını göstermektedir.
Yahyâ Beye göre şiir; sevgilinin aşkıyla yanıp tutuşan gönülleri teskin etmeli, okuyanın ruhuna ferahlık, hasta bedenlere şifa, ruha gıda vermeli, manevi lezzetler, hikmetli sözler içermeli, kusursuz bir vezinle yazılmalı ve hem şekil hem de muhteva olarak büyük bir olgunluğa ulaşmalıdır.
Yahyâ Bey için şairliğin en önemli şartı âşık olmaktır zira sevgiliye duyulan aşk, şaire iyi şiir söyleten en temel etkendir. Ayrıca Yahyâ Beye göre kimsenin hayal edemediğini hayal edebilmek, daha önce söylenilmemiş olanı söyleyebilmek sadece Allahın insana doğuştan bahsettiği bir lütuftur, çalışma ile elde edilmesi mümkün değildir.
XVI. yüzyılın şiir sahasında rüşdünü ispat etmiş isimlerinden olan Yahyâ Beyin, divan ve mesnevilerinde yaptığı şiir ve şaire yönelik değerlendirmeler, divan şiiri poetikasının bir bütün hâlinde tespit edilmesine önemli katkılar sağlayacaktır.