Bila Keyf Doktrini

İslam Kültür Geleneğinde Kurucu Bir İlke Teolojik Bir Duruş Olarak

Bu çalışmada Ashabu'l- Hadis'in dini metinleri anlama çabasının bir yöntemi olarak öne çıkardığı bilâ keyf yaklaşımının, Allah'ı yüceltme ve takdis etme çabasının bir ürünü olduğu varsayımıyla, söz konusu kavram ele alınmıştır. Rivayet ekollerinin yoğunlukla kullandığı bu dini yaklaşımın teolojik olarak ne anlam ifade ettiği, söz konusu ekolün bu yöntemi kullanmak itibarıyla; benzerlerinden ayrışıp ayrışmadığı da tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda bir dini tavır olarak bilâ keyf yaklaşımına neden ihtiyaç duyulduğu, kelamî bir çizgide bilâ keyfin ne anlam ifade ettiği irdelenmiş, spesifik kullanım örneklerinde kavramın dini algıda neyi karşıladığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Öte yandan rey ve rivayet ekolleri arasında bu dini yaklaşımı kullanmak açısından bir farkın olup olmadığını tespit etmek de çalışmada yer verilen bir diğer konu olmuştur. Buna ek olarak, bilâ keyf yaklaşımını ortaya çıkaran teolojik nedenler/gerekçeler de bu vesile ile çalışmamız çerçevesinde tespit edilmeye çalışılmıştır.