Bozkürt (Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi)

Bozkürt: Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi – Biji Türkiye , sadece bir tarih kitabı değil; aynı zamanda toplumsal barış, kimlik ve uzlaşma üzerine yazılmış güçlü bir belgesel anlatı. Kitap, Ülkücü Hareket’e gönül vermiş Kürt ve Zaza kökenli bireylerin hayatlarını, ideolojilerini ve toplum üzerindeki etkilerini derinlemesine işliyor. Alparslan Türkeş’in liderliğinde şekillenen MHP ve Ülkücü Hareket içinde yer alan Kürt kadrolar, dönemin politikasıyla ilişkileriyle birlikte yeniden değerlendiriliyor. Kitapta yer alan 328 sayfalık metin, 50’ye yakın mülakat ve arşiv çalışmalarıyla destekleniyor. Bu bağlamda, Ülkü Ocakları’nın Doğu ve Güneydoğu’daki kuruluş süreci, faaliyetleri ve toplumsal etkisi ayrıntılı şekilde ele alınıyor. Aynı zamanda, Bozkürtlerin PKK ile mücadelesi, gençliği bilinçlendirme çabaları, yaşadıkları tehditler ve baskılar da aktarılıyor. Günümüzde terör örgütlerinin etkisinin azaldığı bir dönemde yayımlanan bu eser, geçmişin unutulmuş direniş örneklerini günümüze taşıyor. Bozkürtler, gelecekte toplumsal barışın inşasında önemli bir rol üstlenecek grup olarak tanınıyor. Kitabın indeksine kısaca göz gezdirmek bile Bozkürt'ün ne kadar derinlikli ve nitelikli olduğunu gösteriyor:12 Eylül, 12 Mart, 27 Mayıs, Abbas Bozyel, Abdi İpekçi, Abdulhaluk Mehmet Çay, Abdullah Alay, Abdullah Azrakçı, Abdullah Cevdet, Abdullah Köse, Abdullah Öcalan, Abdurrahman Öncel, Abdülbari Akdoğan, Abdülhak Hamit, Abdülhaluk Aksu, Abdülhamit Kılıç, Abdülhamit Tan, Abdüsselam Aşan, Abdüsselam Barzani, Abidin Özmen, Adalet Partisi, Adıyaman, Adil Erinan, Adnan Çiftçioğlu, Adnan Menderes, Afet İnan, Ağrı İsyanı, Ağuçanlı, Ahmed Cemil, Ahmet Agayef, Ahmet Arda, Ahmet Arvâsi, Ahmet Bican Ercilasun, Ahmet Buran, Ahmet Er, Ahmet Kaya, Ahmet Mumcu, Ahmet Oğuz, Ahmet Şanverdi, Ahmet Uçar, Ahmet Uğurlar, Akın Atalay, Akkeçili, AK Parti, Akşam gazetesi, Alaaddin Aldemir, Alaattin Korkmaz, Alevi, Ali Balseven, Ali Batman, Ali Bayram, Ali Birinci, Ali Desto, Ali Emiri, Ali Fuat Başgil, Ali Güngör, Ali Haydar Dikmen, Ali Haydar Koç, Ali İbrahim Ağa, Ali İhsan Bacalan, Ali İhsan Gültekin, Ali Koç, Ali Nüzhet, Ali Nüzhet Göksel, Alişan Satılmış, Ali Ulvi Ağıç, Ali yê Talo, Alparslan Türkeş, Alperen Ocağı, Alperen Ocakları, Alp Er Tunga, Alp Urungu, Altan Tan, Altun Destanı, ANAP, Anavatan Partisi, AP, Apo, Apocular, Arif Nihat Asya, Asım Perihanoğlu, Ata Pehlivanoğlu, Atatürk, Atilla Fırat, Atmalı, Atsız, Avni Özgürel, Aydın Candabakoğlu, Aydın Engin, Aydın Taneri, Aydil Erol, Ayhan Özgün, Ayşe Hür, Azerbaycan, Baba Kürdiler, Balaban, Barış ve Demokrasi Partisi, Barzan Şeyhi, Başkent İktisatçılar Derneği, BBP, BDP, Bedirhan, Behçet Susmaz, Bekir Kütükoğlu, Bekir Şendilmen, Bektaşilik, Berazan, Beşir Bayraktar, Beyrut Valisi İsmail Hakkı, Binbaşı Noel, Bozkurt, Bozkürt Ata, Bülent Akın, Büyük Birlik Partisi, Büyük Ülkü Derneği, Cafer Tayyar Paşa, Cahit Ateş, Cahit Öztelli, Cahit Sıtkı Tarancı, Cahit Tokmak, Cavit Binbaşıoğlu, Cavit Orhan Tütengil, Cavit Sevgü, Celadet Bedirhan, Celadet Bey, Celali, Celil Güldoğan, Cemal Abdal Ocağı, Cemal Akbay, Cemal Gürsel, Cemal Güzel, Cemal Kutay, Cemal Tural, Cemil Çöllü, Cemilpaşazade Ekrem, Cengiz Aldemir, Cengiz Aytmatov, Cengiz Baktemur, Cengiz Öcal, Cevat Güldoğan, Cevdet Sunay, Ceylan Bingöl, Cezayir Baysal, CGP, CHP, Cihan Kayaalp, Cihat Bozgan, CKMP, CMP, Cumali Turan, Cumhuriyet, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, Cumhuriyetçi Millet Partisi, Cumhuriyet gazetesi, Cumhur Yıldız.

Türkiye’de “kimlik” deyince akla genellikle belli kalıplar gelir: Türk veya Kürt, sağcı veya solcu, laik veya muhafazakâr… Ama Bozkürt, bu kalıpların dışında kalan, hatta çoğu zaman görmezden gelinen bir kesimi anlatıyor: ülkücü Kürtleri. Bu iki kimliğin bir arada var olabileceğini bugüne kadar düşünmemiştim bile. Kitap sayesinde sadece bir gerçeklikle değil, bir yüzleşmeyle de karşılaştım. Ahmet Dinç, son derece sade ama etkili bir dille kaleme almış kitabı. Olaylar net, karakterler canlı, anlatım akıcı. En çok da yargılamadan, dışlamadan anlatması beni etkiledi. İnsanların yaşam öykülerini olduğu gibi ortaya koyuyor. Ne kahraman yaratıyor ne de düşman. Gerçekler, oldukları gibi aktarılıyor. Bazı bölümleri okurken içim burkuldu. Çünkü anlatılanlar yalnızca politik değil; aynı zamanda çok insani. Ailesinden dışlananlar, arkadaşları tarafından yalnız bırakılanlar, ideolojik çizgilerde kaybolanlar... Bunlar çok tanıdık hikâyeler ama sesleri hep bastırılmış. Bu kitap, kimliklerin siyah-beyaz olmadığını, arada griler olduğunu gösteriyor. Bu yüzden her okuyucunun, özellikle de farklı fikirlerdeki insanların, Bozkürt’ü okuması gerektiğine inanıyorum. Çünkü bu hikâyeler, sadece anlatılanların değil, dinleyenlerin de dönüşmesini sağlıyor.Kitabın indeksindeki sadece 2 maddeye bakmak bile Bozkürt'ün ne kadar derinlikli ve nitelikli olduğunu gösteriyor:12 Eylül, 12 Mart, 27 Mayıs, Abbas Bozyel, Abdi İpekçi, Abdulhaluk Mehmet Çay, Abdullah Alay, Abdullah Azrakçı, Abdullah Cevdet, Abdullah Köse, Abdullah Öcalan, Abdurrahman Öncel, Abdülbari Akdoğan, Abdülhak Hamit, Abdülhaluk Aksu, Abdülhamit Kılıç, Abdülhamit Tan, Abdüsselam Aşan, Abdüsselam Barzani, Abidin Özmen, Adalet Partisi, Adıyaman, Adil Erinan, Adnan Çiftçioğlu, Adnan Menderes, Afet İnan, Ağrı İsyanı, Ağuçanlı, Ahmed Cemil, Ahmet Agayef, Ahmet Arda, Ahmet Arvâsi, Ahmet Bican Ercilasun, Ahmet Buran, Ahmet Er, Ahmet Kaya, Ahmet Mumcu, Ahmet Oğuz, Ahmet Şanverdi, Ahmet Uçar, Ahmet Uğurlar, Akın Atalay, Akkeçili, AK Parti, Akşam gazetesi, Alaaddin Aldemir, Alaattin Korkmaz, Alevi, Ali Balseven, Ali Batman, Ali Bayram, Ali Birinci, Ali Desto, Ali Emiri, Ali Fuat Başgil, Ali Güngör, Ali Haydar Dikmen, Ali Haydar Koç, Ali İbrahim Ağa, Ali İhsan Bacalan, Ali İhsan Gültekin, Ali Koç, Ali Nüzhet, Ali Nüzhet Göksel, Alişan Satılmış, Ali Ulvi Ağıç, Ali yê Talo, Alparslan Türkeş, Alperen Ocağı, Alperen Ocakları, Alp Er Tunga, Alp Urungu, Altan Tan, Altun Destanı, ANAP, Anavatan Partisi, AP, Apo, Apocular, Arif Nihat Asya, Asım Perihanoğlu, Ata Pehlivanoğlu, Atatürk, Atilla Fırat, Atmalı, Atsız, Avni Özgürel, Aydın Candabakoğlu, Aydın Engin, Aydın Taneri, Aydil Erol, Ayhan Özgün, Ayşe Hür, Azerbaycan, Baba Kürdiler, Balaban, Barış ve Demokrasi Partisi, Barzan Şeyhi, Başkent İktisatçılar Derneği, BBP, BDP, Bedirhan, Behçet Susmaz, Bekir Kütükoğlu, Bekir Şendilmen, Bektaşilik, Berazan, Beşir Bayraktar, Beyrut Valisi İsmail Hakkı, Binbaşı Noel, Bozkurt, Bozkürt Ata, Bülent Akın, Büyük Birlik Partisi, Büyük Ülkü Derneği, Cafer Tayyar Paşa, Cahit Ateş, Cahit Öztelli, Cahit Sıtkı Tarancı, Cahit Tokmak, Cavit Binbaşıoğlu, Cavit Orhan Tütengil, Cavit Sevgü, Celadet Bedirhan, Celadet Bey, Celali, Celil Güldoğan, Cemal Abdal Ocağı, Cemal Akbay, Cemal Gürsel, Cemal Güzel, Cemal Kutay, Cemal Tural, Cemil Çöllü, Cemilpaşazade Ekrem, Cengiz Aldemir, Cengiz Aytmatov, Cengiz Baktemur, Cengiz Öcal, Cevat Güldoğan, Cevdet Sunay, Ceylan Bingöl, Cezayir Baysal, CGP, CHP, Cihan Kayaalp, Cihat Bozgan, CKMP, CMP, Cumali Turan, Cumhuriyet, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, Cumhuriyetçi Millet Partisi, Cumhuriyet gazetesi, Cumhur Yıldız.

Türkiye'nin son kırk yılına damgasını vuran terör sorununa yönelik çözüm arayışlarının hızlandığı bir dönemde, geçmişe ışık tutan güçlü bir araştırma eseri okurla buluştu: Bozkürt: Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi – Biji Türkiye. Araştırmacı yazar Ahmet Dinç’in kaleme aldığı bu kapsamlı çalışma, Hayat Yayınları’nın “Deşifre X Kitaplar” serisinin ilk kitabı olarak, gazeteci Kamuran Akkuş’un editörlüğü ve yayın danışmanlığında yayımlandı. Bozkürt, yalnızca kişisel anlatılarla değil; elliden fazla özel mülakat, yüzlerce belge ve titiz bir arşiv çalışmasıyla şekillenen belgesel bir anlatı. Kitapta, MHP ve Ülkücü Hareket’e bağlılık duyan Kürt ve Zaza kökenli bireylerin öyküleri derinlemesine inceleniyor. Bu insanların milliyetçi harekete neden ve nasıl katıldıkları; hangi sosyal, ideolojik ve bireysel motivasyonlarla hareket ettikleri sorgulanıyor. Kitap, 1970’lerden günümüze uzanan bir zaman diliminde, Türkiye’nin siyasi panoramasını yeniden gözden geçiriyor. Ülkü Ocakları’nın kuruluş süreci, sağ-sol çatışmaları, Dersim İsyanı’nın yankıları, Hormek aşireti lideri M. Şerif Fırat’ın dramatik hikâyesi ve daha birçok kritik tarihsel olay bu eserde yer buluyor. Özellikle 1975 yılında Başbakan Yardımcısı Alparslan Türkeş’in Diyarbakır mitinginde bir tankın üzerinde yaptığı konuşma gibi sembolik anlar detaylarıyla aktarılıyor; Ülkücü Hareket’in Doğu’ya yönelik stratejik hamleleri analiz ediliyor. Bozkürt’te yer alan en çarpıcı belgelerden biri, Alparslan Türkeş’in Kürtlere hitaben çıkardığı ancak daha sonra kapattırılan gazete. Bu yayında kimlerin yazdığı, ne tür içeriklerin yer aldığı ve neden susturulduğu gibi sorulara belgelerle yanıt veriliyor. Ayrıca, sağ-sol çatışmalarında yaşamını yitiren Bozkürtlerin listesi de eserde yer almakta; bu yönüyle kitap, ideolojik savaşların insani maliyetini gözler önüne seriyor. “Bozkürt” kavramı, yakın tarihimizin hafızasında yer etmemiş olsa da, etkisi büyük bir kesimi temsil ediyor. Bu kişiler, ayrılıkçı ideolojilere karşı durarak Türk-Kürt dayanışmasının simgesi hâline gelen, zaman zaman hedef hâline gelen, Kürt ve Zaza kökenli Ülkücülerdi. Eser şu temel sorulara cevap arıyor: “Bozkürt” kimdir, bu kavram nasıl doğmuştur? Kürtler ve Zazalar neden Ülkücü Hareket’e katılmıştır? Alparslan Türkeş’in Diyarbakır’daki sırdaşı kimdir? Türkeş neden Diyarbakır mitinginde bir tankın üzerinde konuşmuştur? Türkeş’in Kürtlere hitaben çıkardığı gazete hangisidir? Kitabın önsözü, dikkat çekici bir tarihsel çerçeveye oturtulmuş: 27 Şubat 2025. Bu tarih, Abdullah Öcalan’ın PKK’ya fesih ve silah bırakma çağrısı yaptığı gün olarak kayıtlara geçti. Bu tarihsel kesişim, Bozkürt’ü sadece geçmişi anlamak için değil, aynı zamanda bugünü çözümlemek ve geleceğe dair öngörüde bulunmak adına da önemli bir kaynak hâline getiriyor. Yazar Ahmet Dinç’in şu ifadesi, eserin hem içeriğini hem vizyonunu özetliyor: “PKK sonrası dönemde, ‘Bozkürtler’ her iki halkın birliğini savunan gerçek tutkal olmalıdır.” Sonuç olarak Bozkürt, sadece bir tarih kitabı değil; toplumsal barış, kimlik arayışı ve siyasi uzlaşmaya dair güçlü bir belgesel anlatı. Unutulmuş bir direnişin, bastırılmış bir hafızanın ve iktidar söylemleri arasında kaybolmuş hakikatin izini sürüyor. Türkiye'nin çok katmanlı yapısına dair derinlikli bir anlayış sunan bu eser, bugünü anlamak ve yarına dair adımlar atmak isteyen herkes için vazgeçilmez bir kaynak niteliğinde.

Bozkürt: Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi adlı çalışmasıyla Ahmet Dinç, Türkiye’nin siyasi tarihinde pek dile getirilmeyen bir katmanı gün ışığına çıkarıyor. Uzun yıllar “ya bendensin ya da karşıdan” ikilemi içinde değerlendirilen Kürt kimliği, bu kitapta milliyetçi bir formasyon içinde yeniden tanımlanıyor. Kitabın en güçlü yönlerinden biri, her anlatının sahici bir yaşanmışlığa dayanması. Ahmet Dinç, otuz yılı aşkın bir süre sessiz kalan bireylerle yaptığı görüşmelerde onların acılarını, hayal kırıklıklarını ve aidiyet çatışmalarını incelikli bir şekilde yansıtmayı başarmış. Özellikle PKK ile Ülkücü Hareket arasında kalan gençlerin anlatıları hem trajik hem de öğretici nitelikte. Bozkürt, geçmişin çarpıtılmaya müsait anlatılarını değil, hakikatin kendisini merkeze alıyor. Dönemin siyasi atmosferi, Ülkü Ocakları’nın taşradaki faaliyetleri, Türkeş’in bölgeyle kurduğu özel bağ gibi unsurlar, arşiv belgeleriyle birlikte okuyucuya sunuluyor. Kitap, Kürtlerin milliyetçi harekette neden ve nasıl yer aldığını anlamak için eşsiz bir kaynak. Ahmet Dinç’in çalışması, hem akademik çevreler hem de toplumsal hafızayla ilgilenen tüm okurlar için derinlikli bir başvuru niteliği taşıyor. Araştırmacı gazetecilik çalışması olan Bozkürt'te, cevap aranan sorulardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz: “Türkeş'in Kürtlere ve Alevilere yönelik çıkardığı gazetenin adı neydi, kimler yazdı? Abdüsselam Barzani’yi astıran Osmanlı valisi, ünlü edebiyatçı kimdi ve Ziya Gökalp ile ilgisi neydi? Hormek aşireti lideri Mehmet Şerif Fırat, Kürtlerin Türk olduğunu savunduğu eserini neden yazdı, neden öldürüldü? Ülkücü Hareket içinde yetişmiş, topluma katkı sunmuş Kürt siyasetçiler ve aydınlar kimlerdi? Akrabaları ‘dağa çıkan’ BBP’li Bozkürtler kimlerdi? Bazı Kürtler ve Zazalar neden Ülkücü Hareket’e katıldı, niçin Türkeş’in en sadık askerleri oldular?”

Ahmet Dinç’in kaleme aldığı Bozkürt: Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi yalnızca siyasi tarih açısından değil, toplumsal bellek açısından da önemli bir boşluğu dolduruyor. Türkiye’de milliyetçi hareketin yalnızca tek tip bir kimliğe dayandığı yönündeki yaygın kanaati sorgulayan bu çalışma, Ülkücü Hareket içinde yer alan Kürt ve Zaza kökenli bireylerin anlatılarını gün yüzüne çıkarıyor. Kitap, ideolojik kamplaşmanın derinleştiği bir dönemde, bu bireylerin sessiz kalmayı tercih etmiş hikâyelerini yeniden tartışmaya açıyor. Ahmet Dinç’in kullandığı birinci elden röportajlar ve tarihî belgeler, esere güçlü bir araştırma zemini kazandırmış. Özellikle 12 Eylül öncesinde Diyarbakır ve çevresinde gelişen Ülkücü yapılanmaları ve Türkeş’in bölgeye yönelik özel ilgisi kitabın en dikkat çekici bölümleri arasında. Bozkürt, günümüz Türkiye’sinde barış, birlikte yaşama ve ortak hafıza üzerine yeniden düşünmek isteyen herkes için zihin açıcı bir kaynak. Ahmet Dinç’in tarafsız ve titiz üslubu, okuru ideolojik önyargılardan uzaklaştırarak, insan hikâyelerine odaklanmaya davet ediyor. Bu kitap, geçmişle hesaplaşmak kadar geleceği birlikte kurabilmenin de yollarını arıyor.

"Bu kitabın Hayat Yayınları tarafından baskıya hazırlandığı günlerde Abdullah Öcalan, ömür boyu hükümlü bulunduğu İmralı Adası’ndan PKK’ya bir çağrı yapıp, kurduğu örgütün silah bırakmasını ve kendini feshetmesini istedi. Yukarıda da altını çizdiğimiz üzere bu önsöz de o çağrının yapıldığı gün kaleme alındı." Kitabın önsözünden çarpıcı bir bölümle başlayayım istedim değerlendirmeye... Ahmet Dinç’in tam bir araştırmacı gazetecili eseri olan “Bozkürt:Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi” adlı kitabı, Türkiye'nin yakın tarihine dair sessiz kalmış bir olguyu aydınlatıyor. 41 yıllık terör sorununa çözüm umutlarının yeniden yeşerdiği bir dönemde yayımlanan eser, Kürt ve Zaza kökenli bireylerin Ülkücü Hareket’e katılımını nesnel ve detaylı bir şekilde inceliyor. Dinç’in titiz arşiv taramaları ve 50'yi aşkın kişiyle yaptığı röportajlarla hazırladığı bu kitap, hem akademik hem de toplumsal bir boşluğu dolduruyor. “Bozkürt”, alışılmış siyasi kamplaşmaların ötesine geçerek, ideolojik tercihlerin arkasındaki kişisel ve kültürel dinamikleri anlamaya çalışıyor. Kürt kimliğiyle Ülkücü ideoloji arasında köprü kuran bu bireylerin hikâyeleri, okuyucuyu şaşırtıyor ve ezberleri bozuyor. Özellikle 1970’li yıllardaki Diyarbakır Ülkü Ocakları üzerinden sunulan somut örnekler, kitabın tarihsel derinliğini artırıyor. Kitap sadece siyasi tarihe değil, aynı zamanda sosyolojik çözümlemelere de yer veriyor. Bu yönüyle “Bozkürt”, klasik bir siyasi analiz kitabından çok daha fazlası. Türkeş'in tankın üzerine çıktığı olaylı Diyarbakır mitinginin de bilinmeyen arka planı ve detayları bu kitapta. Özgün konusu, belgeli anlatımı ve dengeli üslubuyla okunmayı fazlasıyla hak ediyor. Türkiye'nin çok katmanlı yapısını anlamak isteyen herkes için önemli bir kaynak.