Divan-ı Fevzi-i Bağdadi

1055 yılında Selçuklu hükümdarı Tuğrul Beyin Bağdata girişiyle başlayan Türk hâkimiyeti, yüzyıllar boyunca Irak coğrafyasına güçlü bir siyasi ve kültürel miras bırakmıştır. Selçuklulardan Osmanlılara uzanan bu süreçte, Bağdat, Kerkük, Musul ve Erbil gibi şehirler, klasik Türk edebiyatının önemli merkezleri hâline gelmiş; Nesîmî, Fuzûlî, ve Rühî gibi büyük şairler bu topraklarda yetişmiştir. Bu zengin edebî geleneğin 19. yüzyıldaki temsilcilerinden biri ise Kerkük kökenli, Bağdat doğumlu Mehmed Emin Fevzidir.
Elinizdeki eser, edebiyat tarihi içinde hak ettiği yeri yeterince bulamamış bu önemli şairin divanını ilk kez bütünlüklü şekilde gün yüzüne çıkarıyor. Biyografik kaynaklar, tarih kitapları ve dağınık haldeki şiir mecmualarından titizlikle derlenen metinler, Fevzinin kasidelerini, tahmislerini, gazellerini ve kitalarını bir araya getiriyor. Çalışma, yalnızca Fevzinin bireysel edebî kimliğini ortaya koymakla kalmıyor; aynı zamanda 19. yüzyıl Bağdat çevresindeki Türk edebiyatının dil, üslup ve tema bakımından zengin dünyasını da gözler önüne seriyor.
Metinlerin okunması, nüshalar arası farkların giderilmesi ve eksiklerin-tamamlanması sürecinde gösterilen titizlik, bu kitabı hem akademisyenler hem de edebiyatseverler için değerli bir başvuru kaynağına dönüştürüyor. Fevzinin eserleri, Osmanlı merkezinden uzak ama kültürel açıdan yoğun bir bölgede şekillenen Irak Türkmen edebiyatının parlak birer örneği olarak, klasik Türk şiir geleneğinin sürekliliğini ve yerel renklerini aynı potada eritiyor.