Dönmek

Şimdi Selanik'teyim. Babamların evinin önündeyim ama ev orada değil; mezarlarının üzerindeyim ama mezarlar orada değil; Yeni Cami'deyim ama orası artık cami değil; büyükbabamın tren istasyonundayım ama orası artık tren istasyonu değil; Terakki Mektebi'nin önündeyim ama orası artık Terakki değil!

Şimdi Selanik'teyim, hem Müslümanım hem Yahudiyim, ne Müslümanım ne Yahudiyim.

Kendisine, "Ben ben değilmişim, bir benim haberim olmamış," dedirten sırrı 40 yaşındayken öğrenen; mezar taşlarında, mektuplarda, kitaplarda, hayatta kalan akrabalarının hikâyelerinde geçmişini aramaya başlayan "dönme" F. Nihan Hassan'ın öyküsü elinizdeki… Büyükbabası İbrahim'in peşinden Selanik Tren İstasyonu'na, babaannesi Fahriye'nin peşinden Bağdat'taki kumaş çarşılarına, büyük teyzesi Nihan'ın peşinden İkinci Dünya Savaşı Avrupa'sına, anneannesi Sabiha'nın peşinden Pendik'teki tuhafiye dükkânına giden Nihan'la birlikte biz de, bugünün Türkiye'sinde artık 60 yaşlarında bir kadının, kendisinden sır gibi saklanan aile hikâyesini baştan yazmasına tanık oluyoruz.

Hayatta kalabilmek için inancını gizleyen Selanikli Yahudi bir ailenin gerçek hikâyesini anlatan Dönmek, dönemin mübadele ve savaşlarla geçen gündelik hayatını, saklı kalmış bir geçmişin içinden çekip çıkarıyor ve damıttıklarını alışık olmadığımız bir perspektiften sunuyor.