Dünya Tarihi ve Siyaset

Yu¨zlerce yıldır verili gerc¸eklik olarak kabul edilen Batı modernligˆinin "evrenselligˆi", Batı merkezli du¨nya tarihi anlayıs¸ları artık tartıs¸maya ac¸ılmıs¸ durumda: Du¨nyadaki gu¨c¸ dengelerinin de degˆis¸mesiyle gerek siyasi gerek akademik alanda farklı u¨lkelerin, bo¨lgelerin du¨nya tarihindeki yeri, Batı'ya hic¸ de benzemeyen gelis¸im c¸izgileri, modelleri ele alınıyor. Öteden beri tarihteki su¨regˆenligˆe dikkat c¸eken Huricihan İslamogˆlu da alıs¸ılagelmis¸ Batı merkezli modernles¸me so¨ylemine kars¸ı eles¸tirel bir bakıs¸ ac¸ısı gelis¸tiriyor.

Du¨nya tarihinin bu¨tu¨nlu¨gˆu¨, liberalizmin bitmek bilmeyen "devlet" meselesi, serbest piyasacı yaklas¸ımın ac¸mazları, İsla^miyetin yaygın oldugˆu cogˆrafyayı du¨nya tarihi ic¸inde konumlandırma c¸abaları, hukuk-mu¨lkiyet-mes¸ruiyet ilis¸kisi kitaptaki yazıların temel izlekleri. C¸in, Osmanlı ve Babu¨r imparatorlukları o¨rneklerinin kapsamlı bir degˆerlendirmesini, Batı'yla kars¸ılas¸tırılmasını da sunan İslamogˆlu, Du¨nya Tarihi ve Siyaset'te paylas¸ılan bir du¨nya tarihi anlayıs¸ından yola c¸ıkarak ortak bir gelecek tahayyu¨lu¨nu¨n imka^nlarını aras¸tırıyor.

Tarihe farklı bir go¨zle bakmak isteyenler ic¸in yol go¨sterici nitelikte bir kitap... "(...) altını c¸izmek istedigˆim husus, modern do¨nu¨s¸u¨mu¨n –Batı veya Dogˆu merkezli– bir s¸ablona, bir rec¸eteye indirgenemeyecegˆi, onun tarihselligˆidir. Aynı zamanda modernlik bir bilinci, u¨retilen c¸o¨zu¨mlerin su¨rekli degˆis¸ime ac¸ıklıgˆını, yani arıziliklerinin, gec¸ici olduklarının bilincini temsil etmektedir; tu¨m c¸abalarımızın zamana kurban olacagˆını bilsek de bu¨tu¨n gu¨cu¨mu¨zle yas¸adıgˆımız gerc¸ekligˆi Sisifosvari degˆis¸tirme iddiasıdır. Bu bagˆlamda o¨zne, tarihin o¨zneleri, onların iradeleri o¨nem kazanıyor. Tarihsel olarak devlet yo¨netimleri de bu o¨znelerden biriydi."