Emperyalizm ve Gelişmekte Olan Dünya

Batı emperyalizmi gelişmekte olan du¨nyayı nasıl şekillendirdi? Emperyalizm ve Gelişmekte Olan Du¨nya adlı kitabında Atul Kohli, İngiliz Doğu Hindistan Şirketi döneminden ABDnin Iraktaki son savaşına kadar İngiliz ve Amerikan etkisini Asya, Afrika, Orta Doğu ve Latin Amerika u¨zerinde analiz ederek bu soruyu ele alıyor. Kohli, hem İngilterenin hem de ABDnin ulusal ekonomik refahını artırmak için genişlediğini savunuyor ve Anglo-Amerikan yayılmacılığının du¨nyanın yoksul bölgelerindeki ekonomik kalkınmaya nasıl zarar verdiğini gösteriyor.
Kohli, modern emperyalizmin nedenlerini ve sonuçlarını açıklığa kavuşturmak için, öncelikle iki tu¨r imparatorluk olduğunu belirtir ve her ikisinin dinamiklerini analiz eder. Emperyalizm, 19. yu¨zyıldaki Britanya gibi resmi, sömu¨rgeci bir imparatorluğu veya 20. yu¨zyıldaki ABD gibi önemli bir etkiye sahip ancak toprak kontrolu¨ olmayan gayri resmi bir imparatorluğu ifade edebilir. Kohli, her ikisinin de farklı derecelerde olmakla birlikte, ku¨resel çevredeki istikrarlı ekonomik ilerleme beklentilerini defalarca baltaladığını savunmaktadır.
İngiltere ve ABD, kendi ulusal ekonomik refahlarını sağlamak için defalarcadu¨nyanın çevre bölgelerine yayılmaya çalıştı. Diğer devletlerin, özellikle de çevredeki yoksul ve zayıf devletlerin egemenliğini kısıtlamak, emperyalizmin ana yöntemiydi. İngiliz ve Amerikan imparatorlukları için bu taktik, çevre ekonomilerin Anglo-Amerikan ekonomik çıkarlarına açık ve erişilebilir kalmasını sağladı. Ancak egemenliğin kaybı; Asya, Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerikada yaşayan insanların yaşam şanslarını bu¨yu¨k ölçu¨de azalttı. Kohlinin açıkça ortaya koyduğu gibi egemenlik ekonomik bir varlıktır; refah ve kapsayıcı sanayi toplumlarını besleyebilecek devletlerin ortaya çıkması için bir ön koşuldur.
İlk kez Oxford University Press tarafından yayımlanan bu eser, yalnızca tarihsel bir analiz değil; aynı zamanda çağdaş ku¨resel eşitsizlikleri anlamak isteyenler için de gu¨çlu¨ bir rehber.
#emperyalizm #İngiltere #ABD