Erdemle Kırbaçlanan Kadın

Marquis de Sadeın Erdemle Kırbaçlanan Kadını, ahlakın toplumsal işlevi üzerine bir sorgulamayı öykü formunda kristalize eden kısa ama yoğun bir metindir. Eser, erdem kavramını bireysel bir nitelik olmaktan çıkarıp, iktidar ilişkilerinin ürettiği bir disiplin mekanizması olarak ele alır. Yetim bir genç kızın kırılgan yaşam öyküsü, Sadeın düşüncesinde yalnızca bir trajedi değil, ahlakın nasıl kurulduğunu, kimler tarafından korunduğunu ve kimi korumak için işlediğini gösteren bir modeldir. Toplumsal sınıflar arasındaki eşitsizlik, dini söylemin meşruiyet üretimi, masumiyetin ekonomik ve kültürel araçlarla istismar edilişi, hepsi bu kısa metnin katmanlarına sinmiştir. Sade burada bir hikâye anlatmaktan çok, okuru çözülmesi güç bir soruyla yüzleştirir. Erdem, bireyin özgürlüğünü besleyen bir etik mi, yoksa toplumun itaat üretmek için kurduğu bir yapıntı mı?