Gewalt gegen Frauen im deutschen und türkischen Re

Prof. Dr. Yener Ünver
Dünya çapındaki tüm hukuk düzenlerinin ceza kovuşturması istatistiklerine bir göz atmak, istatistiksel olarak failin erkek olduğunu, buna karşılık suç mağdurlarının kıyaslanmasında ise daha çok kadın ve kız çocukları olduklarını tespit etmek için yeterlidir. Gerçek hayatta, kadına yönelik şiddet sıklıkla iki karakteristik şekilde daha sık görülür: bedensel şiddet yoluyla, sıklıkla aile içinde ("ev içi şiddet") ve cinsel şiddet biçiminde. İlgili bütün toplumun ilgisi, aynı zamanda toplumların kültürel çerçevesine ve kendini anlayışlarına da -yani nihai olarak siyasi güç ilişkilerine- bağlıdır. Kadınların ve kızların kendilerini toplumsal anlayış içinde bir bütün olarak eşit haklara sahip olarak görmedikleri her yerde, gündelik yaşamda şiddet mağduru olma riskleri artmaktadır. Ayrıca, onlara atfedilen mağdur statüsü, "yalnızca" somut şiddet deneyimiyle sınırlı olmayıp, aynı zamanda insanlık onurunu ihlal eden ayrımcı, aşağılayıcı bir karaktere sahiptir.

Bu nedenle, Avrupa Konseyi İstanbul Sözleşmesi, toplumsal söylemde ve ilgili yasal sistemlerde insanların kadına yönelik şiddeti bir "insan hakları ihlali" olarak anlamaları için -yasal olduğu kadar yasal olarak da- pratik -kurumsal düzeyde- hareket etmek için statükoyu yeniden gözden geçirmek için, siyasi, hukuki ve aynı zamanda önemli bir kilometre taşıydı. Sözleşme, birkaç yıldır ceza mevzuatındaki değişikliklerin -örneğin Almanya'da, cinsel suçların reformu şeklinde ("Hayır, hayır demektir!") arkasındaki itici güç olmuştur. Eksik normlar, yapılar ve tutumlar arayışı, bir kerelik değil, kalıcı bir eylemdir. Ancak Türkiye'nin Sözleşme'den çekildiğini ilan etmesi ve İstanbul Sözleşmesi'ne bağlılığını reddetmesi gibi geri adımlar da var. Türkiye ve Almanya'nın bundan sonra hangi yolu izleyeceği henüz belli değildir.

Ceza hukuku, yargılama hukuku ve kriminolojiye atıfta bulunan söz konusu tebliğler derlemesi, her iki yayıncının Ekim 2021'de her iki ülkeden katılan uzmanlar ve öğrencilerle birlikte düzenlediği karşılaştırmalı bir ceza hukuku Sempozyumdan üretilmiştir. Değerli katkıları için katkısı olan herkese, özellikle de konferansı koordine eden, Prof. Duttge'nin kürsüsünde asistan olarak bu cildi yayına hazırlayan ve ayrıca dikkatli editörlük çalışmaları için hukuk öğrencisi Bay Liam Draf'a özel teşekkürler. Editörler, bu cildin bu konuyu ve geleceğe yönelik girişimleri anlamak için daha fazla ivme sağlayacağını ve ayrıca, Türkiye ile Almanya arasındaki kültürlerarası ve karşılaştırmalı hukuk alışverişinin genel bir devamı olmasını ümit etmektedirler.
Yayınlayanlar

Prof. Dr. Gunnar DUTTGE - Prof. Dr. Dr. h. c. Yener ÜNVER
İstanbul/Göttingen, Nisan 2022

Konu Başlıkları
CEDAW in Combating Discrimination Against Women and Turkish Law, Dr. Öğr. Üyesi. Nurten ÖZTÜRK
Der Austritt der Türkei aus der Istanbul–Konvention und dessen Konsequenzen, Dr. Öğr. Üyesi. R. Barış ATLADI
Das deutsche Sexualstrafrecht, Prof. Dr. Elisa HOVEN
Fünf Jahre "Nein heißt Nein" – Eine Bestandsaufnahme zu § 177 StGB, Prof. Dr. Jörg EISELE
Nein heißt endlich Nein! – und doch bleibt alles beim Alten? Das neue Sexualstrafrecht in Zahlen, Wiss. Mit. Niklas PFEIFER
Die Straftat des Geschlechtsverkehrs mit Unmündigen, Prof. Dr. Dr. h.c. Hakan HAKERİ
Sexuelle Nötigung ohne Nötigung? Prof. Dr. Joachim RENZIKOWSKI
Traumata durch sexuelle Gewalt und ihre Auswirkungen auf den Strafprozess, Antonia HERRMANN
Mitverschulden des Vergewaltigungsopfers aufgrund "unsittlichen Vorverhaltens"? – Aktuelle Anfragen aus der Schweiz – Prof. Dr. Gunnar DUTTGE
Gewalt in der Geburtshilfe, Nuran HAYDAR
Die Verfassungsmäßigkeit des § 226a StGB in Relation zu § 1631d BGB, Alina DIEHL
Ein kurzer Überblick über die Zwangsheirat aus zivilrechtlicher Perspektive, Arş. Gör. Kerem ÖZ
Battered Woman Syndrome in Turkish Court Decisions, Dr. Öğr. Üyesi. Hale AKDAĞ
Zur Problematik der Gegenwärtigkeit bei der Notwehrausübung von Frauen, Prof. Dr. Dr. h. c. Yener ÜNVER
Inhaftierte Frauen in der Türkei, Prof. Dr. Erdal YERDELEN – Arş. Gör. Merve IŞIK