İlk Sovyet

Birinci Rus Devrimi olarak da anılan 1905 Devrimi'nin İvanovo­ Voznesensk'teki ayağını ve burada işçilerin özörgütü olarak ilk kez şehir ölçeğinde bir Sovyetin kurulmasını anlatan bu kitap, hacminin çok ötesinde bir değer taşıyor.

Sovyetin ve Bolşevik Parti'nin bir üyesi olarak, iki aydan fazla süren Yaz Grevi'nin başından sonuna kadar örgütlenmesinde etkin rol oynayan F. N. Samoylov'un anılarına yalnızca tarihsel bir belge olarak yaklaşmak eksik bir değerlendirme olur. Çünkü yazar, grevin örgütlenmesindeki pratik sorunlardan işçilerin ruh haline, dönemin politik atmosferinden işçi sınıfının örgütsel ve ideolojik konumuna kadar pek çok önemli bilgiyi çarpıcı bir dille aktarıyor. Bu yönüyle Samoylov'un anıları, politik literatürümüzde sıkça atıfta bulunulan 1905 Devrimi'nin hangi tarihsel, toplumsal ve sınıfsal koşullarda gerçekleştiğini anlamamız açısından önemli bir kaynak niteliğinde.

Bu eser, Lenin'in Nisan Tezleri'nin dördüncü maddesinde "mümkün olan tek devrimci hükümet biçimi" olarak tanımladığı İşçi Temsilcileri Sovyeti'nin tarihsel kökeni, işlevi ve siyasal anlamına ilişkin sınırlı literatüre mütevazı bir katkı sunmayı amaçlamaktadır. İşçilerin öz örgütlülüğü olarak ortaya çıkan ve siyasal iktidarın sosyalist temelde yeniden kuruluşunun örgütsel temelini oluşturan Sovyetler, bugün de işçi sınıfının mücadelesine yol gösterebilecek zengin bir deneyim sunmaktadır.