İşyeri Devrinin Toplu İş Sözleşmelerine Etkisi

I·s¸yeri devri; teknolojik gelis¸meleri yakalamak, piyasadaki rekabet gücünü arttırmak veya verimliligˆi yükseltmek gibi amaçlarla is¸verenlerin sıklıkla bas¸vurdugˆu yollardan biridir. Fakat is¸yeri devri, yalnızca is¸verenlere ve piyasaya fayda sagˆlaması açısından degˆerlendirilemez. I·s¸gücü, is¸ hukukunda is¸yerinin zorunlu unsurlarından biri olarak, is¸yeri devrinden dogˆrudan etkilenir. I·s¸yeri devri sonucunda degˆis¸en is¸veren, devraldıgˆı yeni is¸yerinde yeniden yapılandırmaya giderek önceki is¸çiler ile çalıs¸maya devam etmek istemeyebilir yahut devam ettigˆi is¸çilerin devirden önce sahip oldugˆu hakları sagˆlamayı reddedebilir. I·s¸te is¸yeri devri sonucunda is¸çiler için gündeme gelebilecek olan bu riskin, is¸çileri ve is¸ ilis¸kilerini korumayı amaçlayan is¸ hukuku araçları ile bertaraf edilmesi gerekir.

Öte yandan is¸yeri devrinin is¸çiler üzerindeki etkisi yalnızca bireysel is¸ ilis¸kileri üzerindeki risk ile sınırlı degˆildir. Devralınan is¸yerinde yürürlükte olan bir toplu is¸ sözles¸mesi varsa devirden sonra söz konusu toplu is¸ sözles¸mesinin ve toplu is¸ sözles¸mesinden dogˆan hakların da korunuyor olması gerekir. Zira toplu is¸ sözles¸meleri de is¸ ilis¸kisinin bir parçasını olus¸turur. Bununla birlikte devralan is¸verenin aynı is¸kolunda bas¸ka is¸yeri ve is¸yerleri bulundugˆunda, hali hazırda taraf oldugˆu bir toplu is¸ sözles¸mesi varsa, iki kolektif düzen birbiriyle çakıs¸acaktır. Bu çakıs¸manın hem is¸çilerin kazanımlarını güvence altına alarak hem de devralan is¸verenin kolektif düzenine müdahale etmeden çözülmeye çalıs¸ılması gerekir. I·s¸yeri devrinin toplu is¸ sözles¸melerine etkisine ilis¸kin düzenlemeler 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu I·s¸ Sözles¸mesi Kanunun m. 37/1 ile m. 38 hükümlerinde yer almaktadır. Fakat anılan hükümler hem ögˆretide tartıs¸ma konusu olmakta hem de uygulama sorun yaratan pek çok ihtimale yönelik çözüm sunmamaktadır.

Bu çalıs¸ma ile ulusal ve uluslararası mevzuatta yer alan düzenlemeler çerçevesinde is¸yeri devrinin toplu is¸ sözles¸melerine etkisi incelenmis¸; mevzuatta yer verilmemis¸ olan ve uygulamada sorun yaratabilecek çes¸itli ihtimaller ögˆreti görüs¸leri ve mahkeme kararları ıs¸ıgˆında degˆerlendirilmeye çalıs¸ılmıs¸tır.