Kayıp Bir Devrin Hikayesi

İki Cihan Harbi (1918 ile 1939) yılları arası Hatay'da Fransız işgal dönemini konu alan pek çok çalışma bulunmaktadır. Farklı kaynaklara dayanan bu çalışmalar yöntem bakımından benzerlik arz etmektedir. Akademik değeri bakımından birbirinden başarılı olan bu çalışmalar meseleyi umumiyetle üst düzey bürokratik gelişmeler, devletler düzeyinde meydana gelen müzakereler yönünden ele almışlar. Bu 21 yıllık süre içinde yöre insanının neler yaşadığı, ortamdan ne şekilde etkilendiği, sosyolojik yönden ne gibi gelişmeler yaşandığı, birkaç sayfayı geçmez bölük pörçük saptamalar dışında pek yazılmamıştır. Dolayısıyla, günümüz insanının hatta Devlet erkânının bile söz konusu dönemin o çetecilik hareketi, o ağa tahakkümü, o plebisit çalışmaları esnasında yaşanan akıl almaz olaylarla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olmadıklarını söyleyebiliriz. Dönemin sosyolojik yanıyla ilgili yararlanılacak herhangi bir kaynak olmamasına rağmen, yıllarımı alan bu çalışmayı neye dayanarak yazdığım merak edilebilir. Bu çalışmamda kaynak olarak o yılların canlı tanığı, olayları bizzat yaşamış yaşlıların anlattıklarından yararlandım. Söz konusu dönemin hemen akabinde dünyaya gelmiş kuşak olarak bizler, yani bu coğrafyanın 68 kuşağı, günümüz itibarıyla hemen hepsi vefat etmiş olan büyüklerimizden, bu hikâyeleri dinleye dinleye büyüdük. Aile büyüklerimden dinlediklerim yetmedi, çevrede o dönemi yaşamış tanıdık yaşlılarla bir araya gelerek dönem ile ilgili tespitlerini not alıyordum.
Tespitlerinden yararlandığım kişilerden birkaçı: Şeyh Hasan Davud Eskiocak / Salah Öztürk / Mehmet Güzelşemme / Mehmet Büyükaşık Hacci…