Komedyen

1924 Nobel ödüllü Leh yazar Wladyslaw Stanislaw Reymont, dünya çapında üne kavuşmuş ilk eseri olan Komedyen ile ilk kez Türkçede, sizlerle…
Genc¸ligˆinde tiyatroya, oyunculugˆa go¨nu¨l vermis¸ olan Leh yazar Wladyslaw Reymont (1867-1925)'un kendi hayatından anektodlarla dolu ikinci romanı "Komedyen" (1896), halkın sanatı ve sanatc¸ıyı ku¨c¸u¨mseyici tutumunu yansıttıgˆı, bir kadın sanatc¸ının trajik hika^yesidir. Sosyalist ve gerc¸ekc¸i bir tutuma sahip olan yazar ic¸in bu hika^ye, fazlasıyla o¨znel bir yo¨nu¨ yansıtmakla beraber, derin bir halk eles¸tirisi ve halka olan kırgınlıgˆın bir ifadesi olarak da go¨ru¨lebilmektedir.
Bas¸larda "Genc¸ Polonya" akımının ic¸erisinde anılan Reymont, sembolik ve "sanat ic¸in sanat" yo¨nu¨ kuvvetli bir romantizmi eserlerinde barındırır. Digˆer yandan unutulmamalıdır ki, Wladyslaw Reymont'a 1924 yılında Nobel O¨du¨lu¨ aldıran bas¸yapıtı "Ko¨ylu¨ler", toplumcu bir destandır. Polonya'nın bir Rus topragˆı oldugˆu do¨nem ic¸inde bu¨yu¨yen ve yu¨kselen sosyalizmi ic¸selles¸tiren "fakir-soylu" Reymont'un kaleminde, is¸te bu "toplumcu tavır ve topluma kırgınlık" zıtlıgˆı diyebilecegˆimiz Rus ikilemini sonuna kadar hissedebiliriz.
Belirtmek gerekir ki "Komediantka" olan kitabın asıl dildeki bas¸lıgˆı, kadın komedyen demektir. Ek olarak, komedyenlik, bildigˆimiz anlamda bir komedi oyuncusu anlamına gelmez, tas¸ra oyuncularına verilen isimdir. Dolayısıyla, kadın komedyenimiz ikinci sınıf bir tiyatroculugˆun ic¸erisinde trajik sonuna dogˆru ilerlemektedir. Bu gerilim, sanatın yu¨celigˆini barındıran ic¸sel gerilimleri ve psikolojik tahlilleri okuyucuya sunarken, bilindik o ko¨tu¨ sona gittigˆimizin bilincinde, okuyucuyu ic¸ine c¸eker ve c¸eker…
Fihrist olarak, Reymont'un Komedyen adlı bu c¸arpıcı eserini Tu¨rkc¸eye kazandırmanın mutlulugˆuyla, keyifli okumalar dileriz.