Mefatihul-Ğayb

Abdurrahim Halvetî 15. Yüzyıl Azerbaycan coğrafyasının yetiştirdiği nadir şahsiyetlerden biridir. Aslen Nahçıvanlı olan fakat Güney Azerbaycan ın başkenti Tebrizde yaşamış Halvetî her iki şehrin de sanat ve bilimsel birikimini çok güzel bir tarzda birleştirmiştir. Babası Şemseddin Aktâbîden aklâm-ı sitte eğitimi almış, Şirin-i Mağribî, Zeyneddin Havâfî, Ali es-Safevî gibi döneminin neredeyse bilinen en meşhur tasavvuf şeyhlerinden istifade etmiştir. Halvetî hat sanatında ustalığını Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan Kütüphanesi için yazdığı Mushafla bizlere göstermektedir. Yine Kitâbud-Dekâik fî Marifetil-Hakâik, Tezkire, Şerhun-Nusûs fî Tahkîkit-Tavril-Mahsûs gibi yazdığı çeşitli tasavvuf eserleriyle İbn Arabî, Sadreddin Konevî, Davud Kayserî çizgisindeki Ekberîlik ekolüne mensup olduğunu açık bir şekilde ifade etmektedir. Farsça Divanı, Mefâtihul-Ğayb ve diğer eserlerinde yer alan çokca Arapça şiirleriyle de her iki dilde şairliğini sergilemektedir. Fakat ilginçtir ki çok sayıda eserin yazarı olan bu önemli şahsiyet vefatından sonra çok az sayıda çalışmaya konu olmuştur. Halvetînin hem biyografisi hakkında ulaşabildiğimiz bilgiler oldukça kısıtlı, hem de eserlerinin ciddi bir kısmı henüz bulunamamıştır. Bu önemli şahsiyeti tanıtmak için Halvetînin Mefâtihul-Ğayb eseri ile konuya giriş yapılması amaçlanmıştır. Çalışmanın giriş kısmında elde edebildiğimiz kaynaklarla Halvetînin hayatı ve eserleri incelenerek biyografisi oluşturulmaya çalışılmış, tamamı elyazması halinde olan eserlerinin listesi sunulmuştur. Ancak tüm çabamıza rağmen Halvetînin birçok eserinin günümüzde nerede olduğu bilgisine ulaşılamamıştır. Çalışmanın ikinci kısmında ise ulaşabildiğimiz iki nüsha esasında Mefâtihul-Ğayb eseri tahkik edilmiştir. Müellif nüshasına ulaşılamadığı ve eldeki nüshalarda çok sayıda yazım hatalarının mevcutluğundan dolayı tahkikte bir nüsha esas alınmamış, bunun yerine her iki nüshadaki hatalar düzeltilerek tam metin ortaya konulmaya çalışılmıştır.