Osmaniye İli Ağızları ve Söz Varlığı 1

Tu¨rkçenin en eski ses ve şekil özellikleriyle birlikte bugu¨nku¨ özelliklerinin toplamı demek olan ağız, Tu¨rk milletinin tarih, dil, edebiyat unsurlarını hayatta tutan yegâne varlığıdır. Hele bu çalışma Anadolu'da olursa işte o zaman elde edilen dil, ku¨ltu¨r ögeleri insanla yaşıt olmaktadır. Anadolu Tu¨rk insanının sözlu¨ edebiyatının çok gu¨çlu¨ olması, Tu¨rklerin ku¨ltu¨ru¨nu¨ dilden dile nesilden nesle aktarmada çok eski bir usta olması, derleme çalışmalarının önemini daha da arttırmaktadır. Yaşı ilerlemiş olan bu¨yu¨klerimiz dijital ortamların olmadığı, insanın etiyle kemiğiyle gerçek Anadolu Tu¨rk ku¨ltu¨ru¨nu¨ yaşadıkları zamanlarda yetiştikleri için her şeyin gerçeğini, doğalını, iyisini bilmektedirler. Bugu¨n daha iyi anlaşılacağı gibi doğal olan değerlidir. İşte Tu¨rk dili deyince Tu¨rk ku¨ltu¨ru¨ deyince bu bu¨yu¨klerimiz akla gelmelidir. Hiçbir eğip bu¨kme, yapmacık olmadan sözu¨ olduğu gibi söyleyen, ya doğru bildiğini söyleyen ya susan ecdadın evlatlarıyız. Anadolu sahasına çıktığımızda Altaylardan esen deli ru¨zgârları hissedip, Yenisey'in soğuk suyunu içmiş gibi olur, Mekke ru¨zgârının misk u¨ amberini içimize çekeriz buram buram. Anadolu'nun hiç gitmediğiniz bir köyu¨nde hiç tanımadığınız insanlarının yanına varsanız az sonra sanki doğduğunuzdan beri o köyde yaşadığınızı sanacak kadar sevgiyle bağrına basar Tu¨rk insanı sizi. Hiç ayrılasınız gelmez. Hele vedalaşıp ellerini öperken "Yavrım gene gel ha, unutma ille gel ?á" deyişleri gözlerinizi doldurur sarılır bir daha öpersiniz kınalı ellerinden. O an bu¨tu¨n yaşlı teyzeler nineniz, bu¨tu¨n yaşlı amcalar öz dedeniz oluverir. İçinizdeki bu¨tu¨n ana, baba, dede, nine hasreti gönlu¨nu¨zde yanar köz olur kaynar. İşte kalabalık şehirlerde belki bulamadığınız iyiliği, doğruluğu, gu¨zel ahlâkı, merhameti kısaca insanlığı öğrenirsiniz Anadolu'nun uzak dağ köylerinde. İnsanlık ölmemiş dersiniz içinizi bir sevinç kaplar. Osmaniye'min 127 yerleşim yerinde beş yılı aşkın zamanda sayısız bu¨yu¨klerimle tanıştım. Bizim memleketi, dilimi, ku¨ltu¨ru¨mu¨, tarihimi özu¨mu¨ derleyip gu¨zel Osmaniye'min ağzının ses, şekil, anlam du¨nyasını; dinlemeye, anlamaya yazmaya çalıştım gu¨cu¨m, elim yettiğince.