Osmanlı Ermenileri Arasında Dini ve Siyasi Mücadel

Osmanlının Avrupa'nın içlerine kadar genişlemesinden rahatsız olan Papalık ve Katolik Avrupa devletleri, Osmanlı topraklarındaki potansiyel Katolik Ermenilerden işe başlamak suretiyle Gregoryen Ermenileri Katolik yaparak, Osmanlı devletinden ve Gregoryen Ermenilerden kendilerine ve dinlerine gelebilecek tehlikeleri bertaraf etmeyi planladılar. Böylece Osmanlı devleti Tarihinde ilk defa Gregoryen Ermenilerden bazıları misyonerlerin öncülüğünde Katolik mezhebine meyletmiş oldu. Bu mezhep değişiklikleri başlangıçta önemsemeyecek oranda olsa da, merkezden taşraya doğru giderek yayılmaya başladı.

Ermeni toplumu arasındaki iktidar ve çıkar mücadeleleri ve bazı Ermeni ailelerine karşı olan husumetler, Fransa'nın Ermeni toplumu üzerindeki faaliyetlerini kolaylaştırdı. Bundan dolayı Fransa, kendisine verilen Kapitülasyonlardan ticari anlamda faydalandığı gibi onun en geniş şekliyle tefsir ederek Büyükelçiliği vasıtasıyla Katolik misyonerlerin Osmanlı topraklarında desteklenmesinde de kullanıldı. Bu geniş ortam sayesinde Ermeniler arasındaki dini mücadele, misyonerler ve okulları vasıtasıyla adeta körükledi.