Pragmatizm Pratik Bir Felsefe

Felsefeye uzak ya da yakın olalım, birçoğumuzun "pragmatizm" kavramıyla tanışıklığı vardır. Bu tanışıklık, akımın hem pratik yaşamla olan sıkı bağlarından hem de felsefe dışında birçok alanda etkisini hissettirmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Elbette, böylesi bir etkinlik alanı, pragmatizmin geniş bir yandaş kitlesine sahip olması kadar sert eleştirilerle karşı karşıya kalması sonucunu da doğurur.

Çoğu zaman "yarar", "çıkar", "görelilik" vb. kavramlarla ilişkilendirilen pragmatizm aslında nedir? Nasıl bir gereksinimi karşılamak amacıyla ortaya çıkmıştır? Kuramın mimarları nasıl bir temel üzerine pragmatizmi inşa etmişlerdir? Bu sorular, pragmatizmi eleştirenler kadar savunanlarca da yanıt beklemektedir. Pragmatizm, Pratik bir Felsefe'de yer alan metinleri derleyen ve çeviren Prof. Dr. Sara Çelik, tam da bu sorularla yola çıkanlar için bir rehber sunmaktadır. Pragmatizmi kurucularından öğrenmek gerektiğini vurgulayan Çelik, kuramın önde gelen üç mimarının (Charles Sanders Peirce, William James, John Dewey) temel metinleriyle bizi tanıştırırken, yalnızca felsefecilere değil, tüm düşün tutkunlarına verimli bir okuma süreci sunmaktadır.

"Bu açıklamalardan da anlaşıldığı gibi pragmatizm katıksız bir felsefi öğretidir ve başta empirizm, pozitivizm, bilim felsefesi, yöntem ve anlam öğretileri olmak üzere, felsefenin pek çok alanına önemli katkılarda bulunmuştur ve bulunmaktadır."