Sinema ve Öznellik

Kitapta, Foucaultcu kuramdan hareketle öznel deneyimin ins¸ası yoluyla o¨znenin ins¸asının kuramsal çerçevesi çizilmiş; öznenin inşası ilk o¨nce aile kurumunda bas¸ladıgˆı ic¸in, aile ic¸erisinde itaatka^r o¨znenin ins¸ası su¨rec¸lerindeki teknolojileri, bu su¨rec¸teki iktidar formları ve bunların so¨ylemsel olan ve so¨ylemsel olmayan pratikleri Yeni Tu¨rkiye Sanat Sinemasında merkezî meselesi aile olan filmler u¨zerinden, bu filmlerin izleyici o¨zneyi itaatka^r o¨zne olarak ins¸a edebilme imka^nları da go¨z o¨nu¨nde bulundurularak çözümlenmiştir.

Özne inşasını açıklamada, Foucaultcu kuramsal çerçeveden yararlanıldığı için film çözümlemesinde Foucaultcu söylem analizi yöntemi kullanılmıştır. Foucaultcu söylem analizi (FSA), Foucault'nun kuramından hareketle, verili söylemleri önce teşhis etmeyi, ardından bu söylemleri meydana getiren iktidar mekanizmalarını ve pratiklerini ortaya çıkarmayı ve bütün bunların inşa ettiği hakikatlerin ve her türden verili genel kabullerin tarihsel kurgu olduklarının anlaşılması süreçlerini kapsamaktadır.

Çözümleme neticesinde filmlerde, ailenin itaatkâr özne üreten bir makine gibi çalıştığı; filmlerdeki ailelerin boyun eğdirmenin, tahakkümün, mikro iktidar ilişkilerinin, disiplin etmenin, ihanetin, sıkıntıların, şiddetin merkezî ve zorunlu mekânı olarak kurulduğu görülmüştür. Ayrıca filmlerde, ailenin itaatkâr özne üreten bir makine gibi çalıştığı; filmlerde uygulanan disiplin tekniklerine ve tahakküm durumlarına ise birkaç istisna karakter dışında direnişin olmadığı ortaya koyulmuştur.