Sistematik Ontoloji

Fahruddîn er-Râzî'nin Kitâbu'l-Mulahhas fi'lMantık ve'l-Hikme çalışması, genelde İslam düşüncesi tarihinin, özelde İslam felsefesi tarihinin en sistematik çalışmalarından biridir. İçeriği itibariyle her ne kadar el-Mebâhisü'l-Meşrıkiyye'nin fikrî bir devamı gibi görünse de muhtevasına aldığı mantık ilmini ustaca ve bir o kadar uzman gözüyle ele almasından ötürü sınıflama mantığının en iyi bir biçimde uygulandığı eser olarak görülmelidir. İster Mebâhis olsun, isterse Mulahhas olsun, birçok araştırmacı tarafından bu eserler, 'kelâmın felsefîleşmesi' sürecinin önemli adımları olarak değerlendirilmektedir. Oysa araştırmalarımız gösterdi ki, söz konusu kelâmın felsefîleşmesi ifadesi, yüzeysel ve bir o kadar da genellemeci bir bakış açısını temsil etmektedir.