Türk ve Mukayeseli Ceza Muhakemesi HukukundaSeri Muhakeme Usulü

Birçok ülke ceza adalet sisteminde ortaya çıkan sorunların başında iş yükü problemi gelmektedir. Söz konusu problemin zamanla kronik bir hal alması, klasik duruşmalı yargılama sisteminin etkinliğinin önemli oranda azalmasına sebep olmuştur. Bu durum devletleri çözüm arayışlarına itmiş ve muhakemenin basitleştirilmesi ve hızlandırılması için klasik duruşmalı yargılamaya alternatif usuller ihdas edilmeye çalışılmıştır. Bu alternatif usullerden biri de muhakeme süjelerinin mutabakatına dayanan iddia pazarlığı (plea bargaining) kurumudur. İddia pazarlığı kural olarak şüphelinin/sanığın suçunu ikrar etmesine karşılık kendisine tatbik edilecek cezanın hafifletilmesini sağlayan bir kurumdur. 17/10/2019 tarihinde 7188 sayılı Kanunla birlikte ceza muhakemesi sistemimize giren ve savcının soruşturma evresinin sonunda, Kanun'da tahdidi olarak zikredilen suçlarla ilgili olarak kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar vermediği takdirde, şüphelinin kabulü halinde tatbik edilmesi mecburi olan bir yöntemi teşkil eden seri muhakeme usulünün menşei iddia pazarlığına dayanmaktadır. Zira seri muhakeme usulünü ihdas eden 7188 sayılı Kanun'un gerekçesi incelendiğinde, seri muhakeme usulünün Fransa, İtalya, Almanya ve Romanya'daki iddia pazarlığının tezahür şekilleri olarak tavsif edebileceğimiz kurumlardan istifade edilmek suretiyle ihdas edildiği belirtilmiştir. Bu bağlamda seri muhakeme usulü, dolaylı da olsa iddia pazarlığının bir tezahür şekli olarak hukuk sistemimizde yerini almıştır.

Çalışmamızda seri muhakeme usulüne benzeyen mukayeseli hukuktaki bazı kurumların, mevzuat, öğreti görüşleri ve uygulama dikkate alınmak suretiyle tahlil edilmesi hedeflenmiştir. Bu sayede konuya, muhtelif bakış açıları kazandırıp, ulaştığımız neticelerden yola çıkarak, ülkemiz için yeni çözüm önerilerinin ileri sürülmesi amaçlanmıştır.

Kitabımızda ele aldığımız ülkeler, içindekiler kısmından da anlaşılacağı üzere belli bir sistematik dikkate alınmak suretiyle incelenerek, okuyucunun konuyu daha kolay özümsemesi hedeflenmiştir.