Türkçülüğün Esasları

"Bir millet muharebelerden kurtulmadıkça ve iktisadi bir refaha sahip olmadıkça, içinde kuramsal düşünce yapacak fertler yetişemez. Çünkü, kuramsal düşünce yalnız düşünmek için düşünmektir. Hâlbuki, bin türlü derdi olan bir millet, yaşamak için, kendini müdafaa etmek için, hatta yemek ve içmek için düşünmeye mecburdur. "Düşünmek için düşünmek" ancak bu hayati düşünüş ihtiyaçlarından kurtulmuş olan ve çalışmadan yaşayabilen insanlara nasip olabilir."
Türkçülüğün Esasları, Ziya Gökalp'in en önemli ve en sistemli eseri olup, Türk milliyetçiliğinin temel düşüncelerini ortaya koyan bir fikir kitabıdır.
Hem II. Meşrutiyet Dönemi'nin hem de Cumhuriyet'in ideolojik temel taşlarından biri kabul edilir.

Ziya Gökalp bu eserde, Türk milletinin nasıl bir kimliğe, kültüre ve ideale sahip olması gerektiğini anlatır. Ziya Gökalp'e göre: "Türkleşmek, İslâmlaşmak, çağdaşlaşmak birbiriyle çelişmez; hepsi birlikte Türk milletini yüceltir."
Türkçülüğün Esasları, Türk milliyetçiliğini ilk defa bilimsel temellere oturtmuş ve Cumhuriyet'in milliyetçilik, halkçılık ve laiklik ilkelerine düşünsel kaynaklık etmiştir.