Uluslararası Uzay Hukukunda Navigasyon Sistemleri

Uzayın çevresel s¸artlarının zorlugˆu ve uzay teknolojilerinin çok yüksek düzeyde teknik kabiliyet gerektirmesi ve yüksek maliyeti devletler arasında is¸ birligˆini zorunlu kılan temel unsurlardır. Bu bagˆlamda, özellikle sivil ve askeri alanlarda devletlere büyük avantajlar sagˆlayan navigasyon sistemleri kapsamında is¸ birligˆinin önemi günümüzde tartıs¸ılmaz hale gelmis¸tir. Halihazırda GPS (Amerika Birles¸ik Devletleri), GLONASS (Rusya), GALILEO (Avrupa Birligˆi) ve BEIDOU (Çin) olmak üzere dört adet küresel sistem ve QZSS (Japonya), NAVIC (Hindistan) olmak üzere iki adet bölgesel sistem bulunmaktadır. Bu sistemlerin daha iyi is¸leyis¸ini sagˆlamak için devletler küresel, bölgesel ve ikili düzeyde is¸ birligˆi yoluna gitmektedirler. Navigasyon sistemleri bir uzay uygulaması oldugˆu için bu faaliyetler uzay hukukuna uygun s¸ekilde icra edilmelidir. BM S¸artı ve Uzay Antlas¸ması bas¸ta olmak üzere uzay hukukunda is¸ birligˆine ilis¸kin önemli ölçüde düzenlemeler bulunmaktadır. Bu alanda yapılmıs¸ düzenlemeler bununla sınırlı kalmamıs¸, Uluslararası Telekomünikasyon Birligˆi, Uluslararası Denizcilik Örgütü ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü gibi uluslararası örgütler nezdinde konuya ilis¸kin önemli çalıs¸malar yapılmıs¸tır. Mevcut düzenlemeler ıs¸ıgˆında uzay hukukunda is¸ birligˆinin bir yükümlülük olarak degˆerlendirilme meselesine ilis¸kin ögˆretide de farklı görüs¸ler bulunmaktadır.

Uzay hukukunda önemli bir yer tutan is¸ birligˆi ilkesinin navigasyon sistemleri bagˆlamında bir yükümlülük tes¸kil edip etmedigˆi meselesinin ele alındıgˆı bu çalıs¸ma, 2023 yılında yazmıs¸ oldugˆum yüksek lisans tezinin güncel halidir.