Üvercinka Dergisi Sayı: 51 Ocak 2019

Laleli'den dünyaya Cemal Süreya

Üvercinka'da Cemal Süreya, her yıl 9 Ocak'ta CKM'de düzenlenen programa eşgüdümlü yazılarla anılıyor. Sezai Karakoç'un belirlemesiyle, İkinci Yeni şiirinin ereğini çarpıcı biçimde veren "Laleli'den dünyaya doğru giden tramvaydayız" dizesi Süreya'nın 2019 anma etkinliğine isim oluyor. Selahattin Bağdatlı, Süreya'daki yenilik ilkesini oluşturan kaynakları ve düşünceleri vurguluyor. Mecit Ünal; "Foklor Şiire Düşman" yazısını tartışarak gerçekte şairin halk şiiriyle sürekli etkileşim içinde yeniliğe yöneldiğini gösteriyor. Seyyit Nezir, Süreya'nın şiirindeki hakikat imgesinin bütünselci yönüne ve kuramsal köklerine dikkat çekiyor. Feyziye Özberk, şairin kişiliğine ışık tutarken; Halit Payza, şairin adından bir harfi atışına ait efsaneyi geniş bir çerçevede, Sezai Karakoç ve Monra Roza şiiriyle bağlantılı olarak anlatıyor. Aydan Ay, Behzat Ay'ın yayımlanmamış günlüklerinden yola çıkarak onun Süreya'yla dostluğundan ilginç kesitler üzerinde şairin bilinmeyen yaşam izlerini okura taşıyor.

Kemal Bek, Refik Durbaş'ın İkinci Yeni anlayıştan kopuşunu "Nedir Değişen Güvercinleri" şiiri üzerine incelemesiyle ortaya koyuyor. Barış Erdoğan, bu ayki yazısını, Verlaine'in "Yayıncımı Öldürmeye Gidiyorum" sözü üzerine kurarken; Halûk Cengiz, yer yer polemik söylemine kaydığı yazısında günümüz edebiyat dergiciliğini sergiliyor. Turgut Bağır, "Tiyatro'da Çatışma Olgusu"; Ömer Demircan, "Osmanlıca Türkçeye-göre Nasıl?"; M. Okan Baba, "Varoluşçuluk"; Cem Bayındır, "Sartre'ın Gizli Oturum'u"; Olcay Bağır, "Şeyh Bedrettin İsyanı" yazılarında ele aldıkları konularla derginin tematik çeşitlenmesini besliyor.

Kapak yazısında bu ay, kapitalizmin sanata yönelik teknolojik müdahalelerindeki art niyete ışık tutulurken, Tuğrul Çutsay'ın "Yapay Zekâya Karşı Don Kişot" resmiyle bütünlenerek, sanatçıya düşen devrimci tutum da ima ediliyor. Dergide Metin Akpınar ve Müjdat Gezen'e yönelik saldırılar ve Ahmet Telli'ye Hacettepe'de uygulanmak istenen dinleyici baskısı karşısında izlenecek tavırlara işaret eden haberlerin yanı sıra, küratörlüğünü Berkiz Berksoy'un yürüttüğü "Troya Düğümü" sergisi de haber veriliyor. Günay Güner, geçen sayıda Abdullah Şevki'nin "Castro, Che, Mustafa Kemal, Nâzım" üzerine "sorumsuz yorum"lar içeren yazısıyla polemiğe giriyor.

Dergide Zühal Tekkanat'ın "Aydınlık Günceler"ini Celal İlhan'ın "Tuhaf Bir Adam", Âdil Ersoy'un "Yalnızlığın Gölgesinde" öyküleri izlerken Abdullah Nefes, Damar Orhan Özgül, Elif Sorgun, Fatma Aras, Gülçin Yağmur Akbulut, Mehmet Binboğa, Mehmet Sadık Kırımlı, Mehtap İskender, Muhip Süeltürk, Mustafa Demircioğlu,Sevim Yazar şiirleriyle katkı veriyor. Mustafa Emre, Mustafa Günay, Yusuf Ziya Bozdoğan ve Zeki Gümüş'ün "İki Ağaç Altında Dört Kişinin Şiiri" başlıklı yapıtları ise ilginç bir deneyimi yansıtıyor.