Zorunlu Geçit Hakkı

Av. Erhan Günay
Konu Başlıkları
- Zorunlu Geçit Hakkı Kurulmasının Amacı ve Koşulları
- Yargıtay Özel Dairesince Benimsenen İlkeler
- Güncel Yargıtay ve BAM Kararları
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
BİRİNCİ BÖLÜM
ZORUNLU GEÇİT HAKKI DAVALARINDA
ÖZEL DAİRECE BENİMSENEN İLKELER
I. ÖZEL DAİRENİN TÜM BOZMA KARARLARINDA BENİMSEDİĞİ GENEL İLKELER 15
1. Davanın Açılma Nedeni 15
2. Taşınmaz Maliklerinin Davada Yer Alma Zorunluluğu 15
3. Taraf Değişikliğinin Mümkün Olması 15
4. Gözetilecek İlkeler 16
5. Uygun Güzergah Seçilirken Dikkat Edilecek Yön 16
6. Yükümlü Taşınmaz Malikine Ödenmesi Gereken Bedelin Belirlenmesi 16
7. Geçit Hakkının Tescili Kararı 17
8. Genel Yola Kesintisiz Bağlantı Kurulması 17
9. Yüz Ölçümü Büyük Parselde Geçit Kurulması Gereği 17
10. Yargılama Giderlerinin Yükletilmesi 17
11. Vekalet Ücretinin Yükletilmesi 17
II. GEÇİT HAKKI İSTEMİ DAVALARINDA EGEMEN VE ÖNCELİĞİ OLAN TEMEL İLKELER 17
1. Komşuluk Hukuku İlkeleri 17
2. Kesintisizlik İlkesi 18
III. YARGILAMA HUKUKUNA EGEMEN OLAN İLKELER (İBK KARARINA GÖRE) 19
1. Tasarruf İlkesi 20
2. Taraflarca Getirilme İlkesi 20
3. Çabukluk, Basitlik ve Ucuzluk İlkesi (Usul Ekonomisi) 21
4. Taleple Bağlılık İlkesi 22
IV. DAVADA DÜRÜSTLÜK VE İYİ NİYET İLESİ (HGK KARARINA GÖRE) 23
İKİNCİ BÖLÜM
ZORUNLU GEÇİT HAKKI
I. GİRİŞ 29
II. USUL HUKUKU YÖNÜYLE ZORUNLU GEÇİT HAKKI DAVASI 31
1. Geçit Hakkı İstemi Davalarında Amaç ve Hukuki Yarar 31
2. Davada Taraflar 31
3. Apartman Yöneticisinin Aktif Dava Ehliyetinin Bulunup Bulunmadığı 35
4. Geçit Yoksunluğu ve Geçit Yetersizliğinin İstenmesi Halinde Mahkemenin Yapacağı İş 36
5. Tapu Kütüğündeki Şerh Sahibinin Taraf Sayılması 37
6. Husumet 37
7. Geçit Tesisi Şerhinin Kaldırılması İsteminde Husumet 41
8. Dava Dilekçesinde Güzergah Maliklerine Husumet Yönetilmemesi 41
9. Geçit Hakkı İstenmesinde "Komşu" Kimdir? 41
10. Ayrı Ayrı Taşınmaz Malikinin Birlikte Dava Açmaları 42
11. Dava Konusu 43
12. Geçit İhtiyacını İspat Külfeti 44
13. Davacının Geçit İstediği Taşınmazda Paydaş Olması Halinde Geçit Kurulması 44
14. Yol İhtiyacımın Meni Müdahale Davasıyla Sonuca Bağlanmasının Mümkün Olması 45
15. Keşif ve Bilirkişi Raporunun Taraflara Tebliği 46
16. Bilirkişi Raporu ve Ekli Krokisinin Şekli Çerçevesi 47
17. Delil Tespiti Yoluyla Davalılara Tebliğ Edilmeyen Bilirkişi Raporunun Değeri 50
18. Bilirkişi Raporunun Taraflara Tebliğinin Gerekliliği 50
19. Bilirkişi Raporuna Taraflarca İtiraz Usulü 50
20. Bilirkişi Raporunun Mahkemece Reddi Veya Kabulü 51
21. Açılmamış İmar Yollarının Varlığı 52
22. İmara Açılmamış Davalının Emekle Açtığı Fiili Yoldan Geçit İstenmesi 52
23. İmar Uygulaması Yüzünden Geçit İhtiyacının Doğması 53
24. Görev ve Yetki 54
25. Yargılama İlkeleri Göz Önünde Tutulması Gereği 54
26. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 55
27. Bedel Deposu Kararı 55
28. Depo Bedelinin Taşınmazın El Değiştirmesi Nedeniyle İadesi 58
29. Tapu Harcı ve Damga Vergisi 59
30. Tescil Kararı 60
31. Geçit Hakkı Tesisine İlişkin İlamın İcra Müdürlüğünce İnfazı 62
32. Davalıların Yükünü Ağırlaştıracak Şekilde Geçit Hakkı Kurulmamalıdır 63
33. Davacının Masrafa Katlanarak Taşınmazına Girme İmkanının Bulunması 64
34. Hükmün Kapsamı İnfaza Elverişli Olmalıdır 64
III. MAHKEMECE GÖZETİLECEK İLKE VE ESASLAR (ÖZET) 65
1. Taraf Teşkili 65
2. Paydaşın ve Mirasçıların Davaya Dahil Edilmesi Yöntemi 66
3. Dava Şartlarının İncelenmesi 66
4. Davacının Ölümü–Vekalet İlişkisi ve Taraf Değişikliği 68
5. Tarafların Davayı Takip Etmemeleri 69
6. Davaların Tefrik Edilmesi Zorunluluğu 70
7. Dava Dilekçesinin Açıklattırılması 72
8. Dava Dilekçesinin Doğrudan Doğruya Davalının Mernis Adresine Çıkarılması 72
9. Geçit İhtiyacı İsteğinin Yöneltilmesi 73
10. Yol İhtiyacı Dışında Farklı Nedenle Geçit Hakkı İsteminde Bulunulma 74
11. Yola Cephesi Bulunan Davacı Taşınmazı Lehine Geçit İstenmesi 74
12. Açılan Davaya Paydaşın Muvafakat Vermemesi Dürüstlük Kuralının İhlali Sayılır 75
13. Tercih 75
14. Tapulu Taşınmaz Üzerinde Kurulacağı 75
15. Geçit Tesisinde Mahkemenin Araştırıp Yapacağı İşlemler 76
16. Uygun Güzergah Tespiti 77
17. Tarla Nitelikli Taşınmazlar Yönüyle Zeminin Mevsim Şartına Göre Uygun Hale Gelmesi 78
18. Güzergah Seçiminde Bedel İstemeyen Davalının Beyanının Dikkate Alınması Gereği 78
19. Davacı Parselleri Arasında Tapuda Rızai Geçit İrtifakı Kurulması Gereği 79
20. Güzergah Maliklerine Dava Açılırken Husumet Yöneltilmemiş Olması 80
21. Geçit Eninin Genişliği 80
22. Kesintisizlik İlkesi 81
23. Geçit Bedeli Belirlenmesi 82
24. Yargılama Giderlerinin Yükletilmesi 82
25. Karar Kapsamı 82
26. Hatalı Karar İçeriği 83
27. Geçit İrtifak Kararının Etkisi 85
28. Kabule Göre Bozmaya Karşı Uyma Ya Da Direnme Kararı Verilemez 86
29. Karara Karşı İstinaf Kanun Yolu ve İnceleme 87
30. Kanun Yolunun Belirlenmesi 88
31. Bozmanın Maddi Hataya Dayanması Durumunda Davalı Yararına Usulü Kazanılmış Hak 89
32. Yararlanma Hakkına Paydaşın El Atması Davasına Karşı Geçit İrtifakı İstenmesi 90
33. El Atmanın Önlenmesi İle Geçit Hakkı İsteminin Farklı Değerlendirilmesi Gerektiği 91
34. Zamanaşımı Yoluyla İrtifak Hakkı Kazanılması 91
35. Geçit Hakkı Kurulması İstemine İlişkin Dava Dilekçe Örneği 92
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GEÇİT HAKKI KURULURKEN
GÖZ ÖNÜNDE TUTULACAK HUSUSLAR
I. ZORUNLU GEÇİT HAKKININ KURULMASI KOŞULLARI 95
II. GEÇİT İHTİYACININ DAVACININ KENDİ EYLEMİ İLE YARATILMASI 95
III. DAVALININ SÜBJEKTİF KUSURU YÜZÜNDEN GEÇİT İRTİFAKINDAN SORUMLU TUTULMASI 96
IV. MUTLAK GEÇİT İHTİYACI VE NİSPİ GEÇİT İHTİYACINDA DEĞERLENDİRME FARKLILIĞI 97
V. DAVACI TAŞINMAZININ YOLA CEPHESİNİN OLMASI VEYA YOLUN YETERSİZ OLMASI 98
VI. GEÇİT İHTİYACININ MÜNHASIRAN GENEL YOLA BAĞLANTI SAĞLANMASI OLDUĞU 98
VII. DAVACI VE DAVALI TAŞINMAZLARA AİT GÜNCEL TAPU KAYITLARININ GETİRTİLMESİ 99
VIII. DAVACININ TAŞINMAZINA SINIRDAŞ YOLUN BULUNMASI 100
IX. DAVACI PARSELİN GEÇİT İHTİYACI OLUP OLMADIĞI BELİRLENMELİ, ALTERNATİF GÜZERGAH ARAŞTIRILMALI 100
X. GEÇİT İSTEĞİNİN ÖNCE EN UYGUN KOMŞUYA, AKSİ HALDE EN AZ ZARAR GÖRECEK OLANA YÖNELTİLMESİ GEREKTİĞİ 102
XI. GEÇİT HAKKI KURULURKEN MÜLKLERİN VE ONLARA GİDEN YOLLARIN ÖNCEKİ HALLERİ GÖZ ÖNÜNDE TUTULMALIDIR 102
XII. GENEL KADASTRAL YOLA BAĞLANACAK ŞEKİLDE GEÇİT TESİS EDİLMELİDİR 103
XIII. OTOYOLA ÇIKIŞ BAĞLANTISI 103
XIV. UYGUN KADASTROL YOLUN BELİRLENMESİ İÇİN MAHKEMECE İLGİLİ DAVACI VE KOMŞU PARSELLER AİT PAFTA ÖRNEKLERİNİN KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜNDEN GETİRTİLMESİ GEREKİR 104
XV. TAŞINMAZLARIN ORTAK SINIRINDAN GEÇİT VERİLMESİ 105
XVI. UYGUN ALTERNATİFTE GEÇİDE ENGEL BİR DURUMUN OLMAMASI GEREKTİĞİ 105
XVII. UYGUN ALTERNATİFLER OLUŞTURULMALI 106
XVIII. TAŞINMAZ MALİKLERİNİN İYİ NİYETLİ YA DA KÖTÜ NİYETLİ OLMASININ ÖNEMİ 106
XIX. KAMU MALI NİTELİĞİNDE OLAN YERLERDE GEÇİT HAKKI TESİS EDİLMEYECEĞİ 106
XX. BİRBİRİNE BAĞLANARAK HER BİR TAŞINMAZ YÖNÜNDEN AYRI GEÇİT HAKKI KURULMASI GEREĞİ 107
XXI. DAVACI PARSELLERİ ARASINDA GEÇİT HAKKI 108
XXII. DAVACI PARSELİN FİİLİ TAKSİME TABİ TUTULMUŞ OLMASI 109
XXIII. TARIM ALANLARINDA BİR TARIM ARACININ GEÇECEĞİ GENİŞLİKTE GEÇİT VERİLMELİDİR 110
XXIII. KARA YOLA (OTOYOLA) ÇIKIŞ ENGELİ OLUP OLMADIĞI İLGİLİ KURUMDAN SORULMALIDIR 110
XXIV. ALEYHİNE GEÇİT KURULAN PARSELİN EKONOMİK KULLANIN BÜTÜNLÜĞÜ BOZULMAMALIDIR 111
XXV. YÜKÜMLÜ PARSEL MALİKİNE BEDEL ÖDENMELİDİR 113
XXVI. TAM BEDELİN KAPSAMI 113
XXVII. GEÇİT HAKKININ TERKİNİ İSTEMİ 114
EK BÖLÜM
ZORUNLU GEÇİT HAKKINA DAİR SİSTEMLEŞTİRİLMİŞ
YARGITAY VE BAM KARARLARI (TMK M. 747 İLE İLGİLİ)
I. İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARLARI 117
II. GEÇİT HAKKI DAVALARINDA TARAF TEŞKİLİ 119
III. GEÇİT İHTİYACI BULUNUP BULUNMADIĞI 151
IV. UYGUN GEÇİT YERİNİN BELİRLENMESİ 180
V. KEŞİF VE BİLİRKİŞİ RAPORU 225
VI. DEPO KARARI 237
VII. GEÇİT YASAĞI BULUNAN TAŞINMAZLAR 250
VIII. DAVA KONUSUNUN DEVRİ 260
IX. YARGILAMA GİDERLERİ 261
X. GEÇİT HAKKININ TERKİNİ–ELATMA 262
XI. ESER SÖZLEŞMESİNDE GEÇİT HAKKI 265
Kaynakça 269
Yazarın Yayınlanmış Eserleri 271
Kavram Dizini 283