5. Mehmet Reşad Döneminde Saray ve Harcamalar (191

Hükmedenlerin ve devlet adına hareket edenlerin siyasi ve iktisadi tasarrufları günümüzde olduğu gibi geçmişte de tarih yapıcı bir role sahip olmuştur. Devlet denilen aygıta yazılan gelirlerin tespit edilmesi, toplanması ve harcanması hususu devletlerin niteliksel özellikleri hakkında ilgi verir. Osmanlı mali teşkilatında önemli birimlerden birisi padişaha ait gelir ve giderlerin idaresinden sorumlu olan Ceyb-i HümayunHazine-i Hassa teşkilatıydı. Padişahın kendisine tahsis edilen bütçeyi tasarruf şekli, harcama alanları, kurumlar ve şahıslar bazında yapılan ödemeler dönemin yapısını ortaya çıkarması açısından önemlidir. Geniş bir harcama kalemi listesinde saray çalışanlarının maaşları, Cuma selamlığı, mutfak masrafları, okullara yapılan yardımlar, şahıslara verilen ihsanlar gibi basit denilebilecek harcamalar Ceyb-i Hümayunda kayda geçildiği gibi gazetecilere ne amaçla verildiği belli olmayan harcamalar da kayda geçmiştir.