Anayasa Yargısı

"Evvel Allah sonra Yüksek Mahkeme"[1] de denilen anayasa yargısı yerlerini odağa alan bu çalışma, daha önce kaleme aldığımız Anayasa Hukukunun[2] ilgili bölümlerinin geliştirilmiş, 2020 yapılandırmaları ile güncellenmiş, değiştirilmiş ve ekler yapılmış olan dördüncü baskısıdır.

Anglo-Sakson dünyasında değil de, Kıta Avrupa'sında Anayasa hukukunun üçüncü evresi sayılabilen[3] anayasa yargısının uygulama alanına girmesi ve anayasa mahkemesine bireysel başvurunun kabulü, gelecek açısından uzun bir süre umut verici sayılabilir. Daha sonra belki de, geleceğin seçmeni, gelişen teknoloji sonucu, doğrudan demokrasiyi uygulayacak, elindeki akıllı telefonlarla oy veya görüşünü bildirebilecektir. Belki gelecekte doğrudan demokrasiye dönüşüm olacak, parlamentolar, siyaset üreten bir danışma kuruluna dönüşebilecektir. Belki gelecekte halk, kanunu doğrudan yapacak, yüzyıllar öncesi yazılan teoriler yetersiz kalacaktır. Teknolojinin bu hızı, yürütmenin daha hızlı olmasını gerekli kılacak, özellikle yasama ve yargıda halkın doğrudan katılımı mümkün olabilecektir. Belki de yasama ve yargılama zamanla bu anlamda özelleşecektir.

Anayasa Yargısı isimli bu kitapta her bir bölümün başına temel kavramlar, özet ve ana hatlar şeklinde 3 farklı tablo eklenmiştir. Her bölümün başında sunulan temel kavramlar, test şeklinde sorulacak sorular için de önemlidir. Her bölümün başında geçen Özet ve Anahatlar bölüm hakkında genel bir bilgi vermektedir. Her bölüm içerisinde önemli görülen paragraflar, tablo içerisine alınmıştır. Ayrıca her bölümün sonuna metin soruları ve bir okuma parçası konulmuştur. Anayasa ve kanun maddeleri metin içerisinde kalın harfle yazılarak dikkat çekilmek istenmiştir. Örneğin 1982/41, 1982 Anayasasının 41 inci maddesi demektir. Bununla okuyucu kanun maddesini daha rahat algılayabilecektir, Yaşamla İlişkilendir parçaları ise genel anayasa kültürünü geliştirmeyi amaçlamıştır. Anayasa Yargısının bir amacı, öğrenciye –anayasa yargısı açısından- Dünya'yı ve Türkiye'yi tanıtmaktır. Anayasa Yargısı, bir bakıma anayasal açıdan bir Dünya ve Türkiye seyahatidir. Çalışmada sadece öğretici değil, eğitici konulara da yer verilmiştir. İçtihat niteliğinde olan Anayasa Mahkemesi Kararlarının K harfi kalın harfle yazılarak dikkat çekilmiş, ayrıca ilgili mahkeme kararı dipnotta gösterilirken § işareti kullanılmış, yüksek mahkeme kararlarına verilen önem gösterilmiştir. Bununla teori ile uygulamayı bir araya getirmek ve bunları bağdaştırmak amaçlanmıştır. Ayrıca dipnotlarda yüksek mahkeme kararlarının sadece bir cümle ile çok kısa özeti yine kalın harflerle yazılmıştır. Dipnotlarda yüksek mahkeme karar özetleri dışında hiçbir şekilde kalın harf kullanılmayarak yüksek mahkeme içtihatlarının açıkça görünümü sağlanmıştır. Böylece okuyucu yüksek mahkeme içtihatlarının özetini, oldukça pratik olarak, sadece dipnotlardaki kalın yazılan cümlelerde bulabilecek, zamanı olmayan okuyucunun, bunları, ayrıca metin içerisinde aramasına gerek kalmayacaktır. Bilindiği gibi ABD Federal Yüksek Mahkemesi kararlarında birinci rakam cilt numarasını, ikinci rakam ise sayfa numarasını gösterir. United States Reports adlı dergide ABD Yüksek Mahkemesinin tüm kararları yayınlanmaktadır. Bu kitapta adı geçen tüm kanunların yürürlüğe giriş tarihi, kanunun hemen yanında belirtilmiştir.

Bu çalışmanın faydalı olması en büyük dileğimizdir. Yapılan hataların hoşgörüyle karşılanması ve tarafımıza iletilmesi telafisi açısından önemlidir. Bu çalışma nedeniyle üzerimde katkısı olanlara teşekkürler. Kerim-Ulviye, Rabia ile Hocalarıma şükran borçluyum. Teşvikleri için Müzeyyen, M. Zeki, Sebahat, Fethi, Ahmet, Eyüp'e; Bekir-Zeynep-Kerem, Salih-Hande-Ali, Mehmet-Büşra-Yüsra'ya; anayasa hukuku araştırma görevlilerimize; Fakültedeki yakın mesai arkadaşlarıma; Yetkin Yayınevi yetkilisi Muharrem Başer'e ve çalışanlarına teşekkürler.

Prof. Dr. M. Servet İnci ve ekibine, Prof. Dr. M. Ruhi Onur'a, Prof. Dr. Erdoğan İlkay'a, Prof. Dr. Enver Atalar'a ve Prof. Dr. Fazıl Tuncay Akı'ya teşekkürler.

Dördüncü baskıda Kitap, tamamen gözden geçirilmiş, 2020 değişiklikleri işlenmiş, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru ile ilgili tüm seçkin içtihatlarının önemli olanları işlenmiş, konu genişletilmiştir. Bu kitabı tüm öğrencilerime ithaf ediyorum.

Yazdıklarını okuyucuyla paylaşmak isteyen yazar, bilime olası bu küçücük katkısında, hatalarının hoşgörü ile karşılanmasını ummaktadır.