İlk Osmanlı Sefiri 28 Mehmet Çelebinin Fransa Anıları: Kafirlerin Cenneti

Batılılar Orta Çağdan itibaren, İslam topraklarını dolaşıp Müslümanların töreleriyle geleneklerini öğrenmeye çalışırlarken, Müslüman devletler Batı hakkında tam bir bilgisizlik içerisinde yaşamayı sürdürmüştür.
XVIII. yüzyıla gelindiğinde ise, yüksek düzeyde bir Osmanlı görevlisi olan 28 Mehmed Çelebi, 1720-21 yıllarında Sultan III. Ahmed tarafından elçilik göreviyle Fransaya gönderildi. Bu durum, İstanbul kadar Pariste de olağanüstü bir olay olarak algılandı.
Mehmed Efendinin öyküsü, bize, XVIII. yüzyıl başlarındaki Fransanın, kökenlerine bağlı anlayış ve kültürünü, derin bir merak ve keskin bir zeka sahibi bir Türk tarafından yeniden yaşatmaktadır. Bu eserde, onun Languedoc kanalının eklüz sistemini, Marlynin büyük makinesini, kralın aynacılarının ayna parlatma tekniklerini ya da gözlemevinin aletlerini nasıl uygun bir biçimde betimlediğini ve Kralın Bahçesinin bilimsel kuruluşlarını ya da askerî alanda, tatbikat yapan birliklerin disiplinlerini nasıl üstü kapalı bir şekilde örnek gösterdiğini göreceğiz.
Osmanlı İmparatorluğunda daha sonra Batılılaşma hareketinin zararları ne olursa olsun, Mehmet Efendinin öyküsü kesinlikle bunun öndeyişini ortaya koymaktadır.