Milletlerarası Özel Hukukta Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlara (DAOlara) Uygulanacak Hukuk

Blokzincir teknolojisinin akıllı sözleşmelerle korelasyonu; işleyişini akıllı sözleşmeler vasıtasıyla gerçekleştiren, dünyanın dört bir yanındaki kişilerin çeşitli amaçlarla bir araya gelerek oluşturdukları ve Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon (DAO) olarak anılan organizasyon yapılarının ortaya çıkmasına yol açmıştır. Günümüzde sayıları az da olsa bazı devletler, iç hukuklarında yaptıkları düzenlemelerle; DAOların belirli şirket türleri altında veya bağımsız bir şirket türü olarak kurulup tüzel kişilik kazanmasına cevaz vermişlerdir. Böylece, yabancı öğretide, belirli bir devletin hukuku uyarınca kurulup tüzel kişilik kazanan DAOlar düzenlenmiş DAO kavramıyla; tüzel kişiliği olmayan ve çoğunlukla adi ortaklık olarak nitelendirilen DAOlar ise düzenlenmemiş DAO ifadesiyle anılmaya başlanmıştır. Türk hukuku açısından, düzenlenmiş DAOlar yabancı şirket oldukları için, düzenlenmemiş DAOlar ise adi ortaklık olarak nitelendirildiği ve katılımcıları ekseriyetle dünyanın dört bir yanındaki kişilerden oluştuğu için yabancılık unsuru içermekte; dolayısıyla DAOlar, hemen her zaman Milletlerarası Özel Hukukun uygulama alanına girmektedir. Bu bağlamda, çalışmamızda, düzenlenmiş DAOların Türk hukukunda tanınması ve şirket statüsünün tespiti meseleleri ele alınmış; ardından, düzenlenmemiş DAOların ehliyetine ve katılımcıları arasındaki sözleşmeden doğan borç ilişkisine uygulanacak hukuk konuları açıklanmaya çalışılmıştır.