Antropoloji ve Medeniyetin Gelişimi

İnsan, neden kulağını deler? Neden ağzına bir taş yerleştirir ya da bedenine izler çizer? Neden geceleri rüyasında bir hayalet görür ve sabah kurban kesmeye karar verir? Gördüğü bir gölgeyi neden bir ruhun ziyareti sayar, duyduğu bir fısıltıyı neden tanrısal bir işaret kabul eder? Neden bir masalda çakal konuşur, bir başka masalda kral susturulur? Gülünç gibi görünen inançlar, anlamsız sanılan gelenekler, uzak diyarların ilkel denilen halkları… Hepsi, aslında bambaşka bir bilginin, unutulmuş bir hafızanın taşıyıcısıdır.
Sayfalar ilerledikçe, medeniyetin kalbinde aslında ilkel olanın nabzı attığı fark edilir. Sandığımızdan çok daha yakın, çok daha tanıdık bir karanlık çıkıverir ışığın altına. Bilgiyle donanmış modernlik, geçmişin gölgesinden çok da uzak değildir; çoğu zaman onun cilalanmış bir tekrarından ibarettir. Kulaktan çeneye, mitlerden yasalara, büyüden dile, jestten yazıya, yemekten ölüme uzanan bu yolculuk; ezberleri bozmaz belki ama altını kazır, üstünü sorgular. Bazen bir aletin kökenini, bazen bir sözcüğün arkasındaki göçü, bazen bir masalın iz sürdüğü bilinçaltını açığa çıkarır.
Çünkü bazen sorunun cevabı gelecekte değil, gömülü olanda saklıdır. Toprağın altında değil sadece; davranışlarımızda, alışkanlıklarımızda, dilimizde, hatta unuttuğumuzu sandığımız korkularımızda…
İnsanı anlamaya çalışan her bakış, eninde sonunda dönüp dolaşıp ilkel olanın kıyısına varır.