Avrupa Seyahat Hatıraları

Dr. Şerefeddin Mağmumi, son dönem Osmanlı aydınlarının en önemli şahsiyetlerinden birisi olmasına rağmen ne yazık ki değeriyle orantılı biçimde tanınmamış ve öne çıkamamıştır. Bunun çeşitli nedenleri olabilir. Ancak kendisini, yazar ve tabip kimliğiyle tanıdıkça gerçekten olağanüstü bir entelektüel birikime sahip, çok yönlü değerli bir aydın olduğu görülünce beyefendi kişiliğiyle insanda hayranlık uyandırıyor. Öyle ki evrensel insani değerleri tam anlamıyla özümsemiş, yüreği insan ve vatan sevgisiyle dolu mükemmel bir kişilik. Bu yargıya, kitabın sonunda tüm okurların varabileceğini söylemek belki de abartılı olmayacaktır.
Doktor Mağmumi'nin biyografisiyle ilgili detaylar zaten kitabın başında bulunabilir. Bulunamayacak olan ise belki de onun gibi kaleme aldığı seyahat anılarında, ülkesinin sosyal, ekonomik, kültürel ve toplumsal yapısını, gelişmişlik düzeyini ya da geri kalma nedenlerini bu kadar çarpıcı, yalın ve herkesin anlayabileceği dilde anlatan başka bir kitabın belki de bulunamayacağı gerçeğidir. Dr. Mağmumi'nin, eserini en sevdiği bir arkadaşına ithaf ederken söylediği şu cümleye gerçekten de katılmamak mümkün değil:
"En fazla sevilen kimseye, en çok sevilen şeyin takdiminden daha hoş ve daha uygun bir hediye olamaz."