Goltz Paşa'nın Anadolu Gezileri

Goltz Paşa'nın Anadolu Gezileri, yalnızca bir seyahat kitabı değil; 19. yüzyıl sonu Osmanlı Anadolu'suna dair önyargısız, gözlem gücü yüksek ve insani bir bakış açısıyla yazılmış nadir belgelerden biridir. Colmar Freiherr von der Goltz, yalnızca bir asker ve danışman değil, aynı zamanda Anadolu halkını anlamaya çalışan bir gözlemcidir. Bu eser, demiryolu ağının henüz sarmadığı coğrafyaları, büyük kentlerin ötesinde kalan yerel yaşamı ve doğanın dinginliğini Batılı bir bakışla ama yargılamadan anlatır. İstanbul'un selamlık törenlerinden Eyüp mezarlıklarına, Çamlıca'dan Boğaz vapurlarına dek uzanan bu anlatılar, hem dönemin sosyal yapısına hem de bireylerin yaşam tarzına ışık tutar.
Goltz Paşa'nın satırlarında hem Batı'nın Doğu'ya duyduğu merak hem de Doğu'nun Batı'dan gizlenen sadeliği vardır. Kitap, modernleşme sancılarıyla değişen Anadolu'nun geçmişine tutulmuş bir aynadır. Okuyucuyu, tarihi bir yolculukla birlikte zamanın tanığı olmaya davet ederken, kültürler arası anlayış ve empati duygusunu da pekiştirir. Goltz Paşa'nın samimi dili ve sade anlatımı, anı ile gözlemi ustaca harmanlar. Bu eser, yalnızca bir dönemi değil, o dönemin ruhunu da hissettiren eşsiz bir tanıklıktır.