Üniversite Reformu ve Yahudi Bilim Adamları (1933)

Dr. Av. Faruk Yılmaz, Cumhuriyet tarihinin en radikal ve belirleyici entelektüel kırılmalarından birini, 1933 Üniversite Reformunu mercek altına alıyor. Bu eser, kökleri Osmanlı medreselerine dayanan Darül-fünun'un, hangi sancılı süreçlerle modern bir üniversiteye dönüştürüldüğünü detaylıca anlatıyor. Kitap, reformu zorunlu kılan olayları ele alıyor. Türk Tarih Tezi etrafında dönen hararetli tartışmalar ve Zeki Velidî Togan ile M. Fuat Köprülünün muhalif duruşu, eski kurumun sonunu hazırlayan kıvılcım oluyor. Reformun yol haritası olan meşhur Malche Raporunun hazırlanışı ve uygulanma süreci tüm yönleriyle ortaya konuluyor. Bu raporun ardından yaşanan büyük tasfiye ile Darül-fünunun kadrolarının nasıl dağıtıldığı belgelerle inceleniyor. Ancak bu dramatik tasfiye, aynı zamanda Türk yükseköğretimi için yeni bir başlangıcın da adımıdır.

Eser Yahudi bilim adamlarına odaklanıyor. Avrupada Nazizmin karanlığından kaçan bu Yahudi bilim adamlarının Türkiyeye sığınma ve istihdam edilme süreçleri aydınlatılıyor. Albert Malche, Philipp Schwartz, Fritz Neumark ve Ernst Hirsch gibi isimlerin biyografileri, onların Türk bilimine ve hukukuna yaptıkları etkileri gözler önüne seriyor. Bu akademisyenlerle yapılan sözleşmeler ve Ankarada istihdam edilmeleri, genç Cumhuriyetin bilimsel vizyonunu kanıtlıyor. Üniversite Reformu ve Yahudi Bilim Adamları, bir kurumun tasfiyesinin ve bir ulusun bilimsel yeniden doğuşunun hikayesidir. Bu kitap, eğitim tarihimizin en önemli dönemeçlerinden birini anlamak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynaktır.